به گزارش صبح الوند، مسئول کانون ترانه‌ سرایان استان همدان در این نشست گفت: در گذشته به رباعی و دوبیتی و بیشتر دوبیتی، ترانه گفته می‌شد، شعرهایی بر وزن «مفاعیل مفاعیل فعول» مثل «ویس و رامین» و دوبیتی‌های باباطاهر اما امروزه مفهوم آن وسیعتر شده است و برخلاف شعر فارسی که با رودکی آغاز می‌شود، منشا ترانه مشخص نیست.

صادق ارشی ادامه داد: به گفته‌ی دکتر زرین‌کوب، «آفرینندگان هنر عامه هنرمندان بی نام و نشان هستند» و ترانه هنری عامی است و منشا آن نیز هنرمندان بی نام و نشان هستند. مثلا در نسخه‌های مختلف بیش از 1000 رباعی به خیام نسبت داده شده اما بیش از 100 تا از آن‌ها سروده‌ی خودش نبوده به باباطاهر هم دوبیتی هایی منسوب است و این شعرها را افرادی گفته‌اند که به دلایل گوناگون نخواسته‌اند از آنها نام برده شود.

این دکترای ادبیات فارسی افزود: گفته می‌شود نخستین نغمه‌های مکتوب شاعرانه، سروده‌های زرتشت در اوستا بوده است اما یک شاعر نمی‌تواند یکباره شاعر شود، بلکه بستری اجتماعی و فرهنگی وجود داشته که وقتی اوستا نوشته شد، دیدند شبیه به شعر است. پس می‌توان گفت در جامعه‌ی ایرانی در دوره‌ی زرتشت و قبل از او، شعر و ترانه و مفهوم ادبیات عامیانه را داشته است. لالایی‌ها نمونه‌ای از ترانه‌های عامیانه هستند؛ مشخص نیست چه کسی آنها را سروده، حتی نقالی‌ها محصول هنر عوام است.

ارشی تاکید کرد: در گذشته عوام نقالی گوش می‌دادند و خواص شاهنامه می‌خواندند و نقالی را قبول نداشتند اما امروزه مشکلاتی که در شاهنامه حل نشده با کمک نقالی‌ها در حال حل شدن است مثل «ببر بیان»  که گفته شده یک نوع ببر است اما طبق تحقیقات جدید روی نقالی‌ها مشخص شده حیوانی آبزی بوده است.

وی با اشاره به اینکه منتقدان قدیم نسبت به ترانه یعنی رباعی و دوبیتی نظر خوشی نداشتند، اظهار کرد: شمس قیس رازی نظر توهین‌آمیزی نسبت به آن دارد؛ در تذکره‌های شعر هم درباره‌ی ترانه صحبتی نمیشود، اسم فایز دشتستانی برده نمی‌شود چون به لهجه محلی شعر می‌گفته اما امروزه شاعرانی چون حسین منزوی، محمدعلی بهمنی و... در حال تولید ترانه هستند، چون تبدیل به صنعت و محل ارتزاق شده و باعث شده خیلی‌ها به این سمت بیایند.

صادق ارشی در پایان گفت: در ترانه بحث سهل‌انگاری و سهل نگاری وجود دارد؛ ترانه باید انقدر ساده و پرمعنی باشد تا مخاطب را جذب کند اما برخی بد برداشت می‌کنند و فکر می‌کنند هر حرفی را در ترانه می‌توان گفت. یک ترانه‌سرا باید وزن و موسیقی، آثار شاعران قدیم، و ادبیات کلاسیک را بشناسد در غیر این صورت دستش زود رو می‌شود و ایراداتی که امثال قیس و منتقدان معاصر به ترانه می‌گیرند نیز به همین دلیل است که پیشینه ای ندارد چون شعر خوب در هر قالبی باشد، شعر است و خودش را نشان می‌دهد.

حجت یحیوی، مسئول کانون شعر حوزه هنری استان نیز در بخش‌هایی از این نشست گفت: برخلاف شعر که مخاطبان آن خاص هستند، در ترانه مخاطب ما عامه‌ی مردم اند و باید از کلمات ساده‌ی عاطفی استفاده کنیم. اگر اتفاق شعری در ترانه‌ی ما باشد مخاطب خاص هم به سمت آن خواهد آمد.

وی که صاحب کتاب‌های یک پیراهن جلوتر از پاییز  و دارم فسیل می شوم» است، همچنین گفت: اگر آگاهانه در شعر اتفاقی را بیاوریم، تصنعی می‌شود و دیگر شعر نیست، اما اگر در ناخودآگاه ذهنمان اتفاق بیفتد، خوب است.

مریم زندی، مسئول واحد آفرینش‌های ادبی حوزه هنری استان همدان نیز با اشاره به فعالیت 12ساله‌ی کانون شعر این حوزه گفت: نشست‌های این کانون روزهای شنبه برگزار و سه و سال و نیم گذشته با مسئولیت حجت یحیوی و پیش از آن با حضور جواد نوری در محل حوزه هنری استان منعقد شده است و علاوه بر نشست‌های هفتگی، کارگاه‌های تخصصی با حضور اساتید کشوری نیز برگزار کرده است.

وی که 7اثر چاپ‌شده در حوزه ادبیات کودک و نوجوان دارد، ادامه داد: بسیاری از شاعران همدان که برای خودشان اسمی دارند و صاحب کتاب شده‌اند از این جلسات کار خود را شروع کرده‌اند و شاعران خوبی از این جلسه پرورش یافتند به سطح ملی رسیده اند. و امیدواریم این نشست‌ها باعث شود روز به روز تعامل بیشتر و ظرفیت ادبی استان بیش از پیش معرفی شود.

گفتنی است؛ نشست مشترک اعضای کانون شعر حوزه هنری استان همدان و اعضای کانون ترانه‌سرایان استان همدان بعدازظهر روز شنبه 10 آذرماه با حضور حجت یحیوی، صادق ارشی، مریم زندی، سعید ارشی، امیر نادربیگی و اعضای کانون شعر و کانون ترانه سرایان در محل سالن جلسات حوزه هنری استان همدان برگزار شد.

انتهای پیام/