به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صبح الوند، این روزها شورای شهر در نخستین تصمیم خود یکبار دیگر، دچار همان چالشهای تکراری در انتخاب شهردار است. همه نگاهها متوجه دودکش شوراست تا چه زمانی دود سفید از آن به نشانه انتخاب قطعی شهردار بیرونآید. گویا مشکل این انتخاب بسی پیچیدهتر از انتخاب پاپ است و باید در پشت درهای بسته و چانه زنی همه کسانی باشد که تا دیروز برای جذب آرای مردم در هر کوچه و خیابان و مسجد و تکیهای آفتابی میشدند و پای پیاده طول و عرض شهر را گز میکردند.

سابقه مذاکرات پشت پرده برای انتخاب شهردار به اندازه طول عمر نظام است. چرا که به بهانه مردمسالاری عادت کرده ایم هر پست و منصبی را در میان انبوهی از موانع و وزن کشیهای سیاسی و مسائل غیرمرتبط دیگر، کلاف کنیم و دست آخر، بدون هر توجیه قانع کنندهای، با معرفی یک چهره (گاه ناآشنا) تعجب همگان را برانگیزیم.

شورای چهارم که مصادف با انتقال قدرت از اصولگرایان به اعتدالیون روی کار آمده، علاوه بر همه موانع قبلی با یک چالش بزرگتردست بهگریبان است و آن نیز، تغییر رویکرد سیاسی جامعه به سمت تدبیر و اعتدال قلمداد میشود. تغییری که لازم مینماید تا شورا از تصمیمهای عجولانه و شتابزده و غیرپاسخگو خودداری ورزد و اجازه دهد تا بخشی از مطالبات مردم در این انتخاب تحقق یابد.

توجه به 8 نکته ضروری
گرچه مطبوعات با زمینه سازی و هشدارهای لازم درصدد گشایش راهی هستند که تصمیم شورا بر آن جاری شود؛ اما بی تردید اعضای شورا نیز نیاز دارند تا در فراغت کامل و به دوراز حاشیه سازیها به وظیفه اصلی خود عمل کنند. لیکن این فراغت مورد نیاز نباید سبب شود تا از ترس حاشیهها، هیچ اطلاع رسانی دقیقی صورت نگیرد و همه چیز به دقیقه 90 ختم شود. کاری که گویا تجربه شوراهای قبل به ایشان آموخته و همچنان با طرح گزینههای انحرافی برای جلوگیری از سوخته شدن گزینه اصلی در دستور کار قرار دارد. در این انتخاب باید به چند نکته مهم توجه داشت:

1- همه ما میدانیم اصل شورا و ضرورت انتقال و دخالت دادن رای و نظر مردم در کارها ایجاب میکند تا 15 برگزیده مردم خود را نماینده همه شهروندان بدانند و نه نماینده چند ده هزارنفری که به ایشان رای دادهاند. این اصل بدان معناست که باید در مهمترین انتخاب خود علاوه بر در نظر گرفتن شرایط و ویژگیهای کاندیداهای شهرداری، به نقطه نظرات و دیدگاه همه کارشناسان، نخبگان و مردم کوچه و بازار هم توجه کنند.
بدون چنین رویکردی و تنها با عنایت به همان تعداد رایی که هر عضو شورا را به صحن آورده، ممکن است انتخاب شهردار با چالشهایی درآینده مواجه شود.

2- تنوع کاندیداها باید از چنان گسترهای برخوردار باشد که هر قشر از مردم را برای عدم گزینش موارد نامناسب قانع و توجیه کند. با در نظر گرفتن آینده همدان به عنوان یک کلانشهر، تعداد زیاد گزینههای روی میز نشان از آن دارد که شورای شهر به همه سلایق و دیدگاهها توجه کرده و شرایط یکسانی را برای رقابت فراهم آورده است.

3- تعداد آرایی که منجر به انتخاب شهردار میشود نباید متزلزل بوده و تنها نصف بعلاوه یک باشد چرا که شهردار قوی و کارآمد نیازمند پشتیبانی همه اعضای شهر و در یک کلام اکثریت مطلق شوراست. در غیر این صورت میتوان انتظار داشت که مصوبات آتی دچار همین تزلزل شده و توان شهردار برای انجام وظایف محوله را ضایع کند.

4- بومییا غیر بومیبودن شهردار بحثی کهنه و قدیمیاست. هرچند یک شهردار بومیمیتواند از تجربه آشنایی با سیستم اداری شهر بهرهمند شود، اما حضور نیروهای غیربومیاما توانمند و شاخص نشان از گستردگی دیدگاه شورا به مقوله مدیریت شهری دارد.

5- اگر قرار باشد شورای شهر از روی اضطرار دست به انتخاب بزند، بی تردید در آینده به اضطرارهایی ازاین دست، میدان داده خواهد شد و معاملات پشت پرده و پذیرش فشارهای مختلف به ماهیت و فلسفه وجودی شورا صدمات جبران ناپذیری وارد خواهد ساخت. پس نباید مدت زمان باقیمانده یا رعایت ملاحظات سیاسی و یا برخی عوامل دیگر موجب ایجاد فضایی اجبارگونه و گریزناپذیر برای انتخاب شهردار شود.

6- بدیهی است که شورای شهر در انتخاب خود به ویژگیهای مهم دیگری چون امور فرهنگی، مبارزه با فساد و رانت خواری، تغییر در بدنه صلب و جامد شهرداری و سلامت اخلاقی و اقتصادی شهردار توجه جدی خواهد داشت. چرا که بدون درنظر گرفتن این موارد ممکن است همه مشکلاتی که در دورههای گذشته بروز و ظهور یافت در این دوره نیز تکرار شود.

7- شورای شهر در قبال انتخاب عالیترین مدیران شهرداری تا پایین ترین لایههای اجرایی آن مسئول و در نتیجه پاسخگوست. لذا در انتخاب خود باید به تعدیل نیروها و تصفیه و پالایش بدنه شهرداری از عناصر ناکارآمد و غیر مردمیو یا مانع تراشان فرصتطلب توجه داشته و اجازه ندهد تا به بهانه همکاری و پذیرش بدنه به انتخاب شهرداری دست بزند که تنها مزیتش همین دو اصل باشد.

اشتباهاتی که نباید تکرار شود
در سه دوره گذشته شورای شهر و با آمدوشد چند شهردار بومیو غیربومیمردم همچنان شاهد بودند که شهرداری و شورا در رشد قیمت مسکن، افزایش ترافیک شهری، آلودگی بصری، از بین رفتن بافت واجد ارزش تاریخی، نابودی فضای سبز و باغات، توزیع ناعادلانه امکانات و فضای سبز، بی توجهی به کار فرهنگی در ایجاد نشاط و شادی همگانی، دخیل و مسئول بوده و هستند. این مشکلات در کنار برخی نابسامانیها در توجیه پروژههای عمرانی، جانمایی پروژههای بزرگی چون ترمینال و مشکلات فنی مبتلابه آن، احداث تالار قرآن، رشد بی رویه برج سازی بدون توجه به بافت میراثی، حذف بی رویه پارکینگ برای درآمدزایی بیشتر شهرداری بدون توجه به مشکلات ترافیک، فروش تراکم بر اساس سلیقه کارشناسان برای درآمد بیشتر و پشتیبانی کمیسیون ماده 100 از مجوزهای شهرداری، بوروکراسی پیچیده و عدم تحقق دولت الکترونیک از جمله مواردی است که شورا و شهردار آن باید پاسخگویش باشند.

چند گزینه و انتظار به حق مردم
با این توصیف، شاهد بودیم که پس از تشکیل شورای چهارم با تایید سلامت انتخابات از سوی فرمانداری، نخستین جلسات برای انتخاب شهردار تشکیل شد و گمانه زنیها به موازات این نشستها پا گرفت.

در این مدت از کسانی نام برده میشد که گاه اسباب حیرت و گاه باعث خوشحالی مردم بود. اسامیکسانی همچون یوسفیان شهردار شورای اول در همدان و شهردار پیشین زنجان، محمد تبریزی معاون سابق شهردار و عضو شورای فعلی، حمیدرضا یاری مدیر سابق نمایشگاه بین المللی و رئیس پیشین اداره تعاون، عباس صوفی مربی سابق تیم پاس، رحمانی استاد دانشگاه آزاد اسلامیهمدان و چند تن دیگر که تنها نامیاز آن ها برده شد و امکان حضور درفهرست نهایی شورا را نداشتند.

اما گویا بر اساس اخبارغیر رسمی، سرانجام 2شب پیش، شورای چهارم با 8 رای درصدد برآمد تا رحمانی را به عنوان شهردار منتخب خود معرفی کند و یوسفیان نیز به عنوان دیگر گزینه نهایی در فهرست قرار داد. اما به دنبال آن در جلسه دیشب(سه شنبه شب) به دلیل تاکید بسیاری از کنشگران و فعالان عرصه مدیریت شهری و فرهنگی و رسانهای مبنی بر ضرورت روی کار آمدن یک شهردار توانمند و اجرایی، و دارای تجربه و سابقه کارآمد، نظر اکثریت شورا در این جلسه به سوی گزینه امیررضا یوسفیان- شهردار خوش سابقه و توانمند پیشین همدان- متمایل کرد و از هم اکنون می توان او را شهردار آینده همدان دانست.

با این وجود باید بدانیم که گرچه در کارنامه گزینه دیگر یعنی دکتر رحمانی، فهرست بالابلندی از تالیفات و پروژههای سفارشی بنیاد مسکن در طرحهای هادی روستائی مشاهده میشود و گرچه برخی طرحهای مطالعاتی و مقالههای تحقیقی به ایشان سپرده شد و انجام آنها درزمره فعالیتهای نامبرده درج گردیده است اما گویا واکنشهای فراوانی نسبت به این گزینه در محافل مختلف و نهادهای اجرایی و نیز در میان مردم پدید آمده و بسیاری از کارشناسان این انتخاب را یک چالش بزرگ در داخل شورا ارزیابی کردهاند.

باز هم بر اساس همان خبرهای غیررسمیشنیده شده است که ترکیب اعضای شورا که سابقه نظامیو انتظامیدارند، اکثریت موافقان با این گزینه را تشکیل داده و در میان رای دهندگان هیچکدام از اسامیمطرح شورا دیده نمیشود. اگر چه لیست سرهنگها و سایر نظامیان شورا برای حمایت از وی کافیست اما ناگفته پیداست که میزان تخصص و تجربه همان اعضا در مدیریت شهری محل تردید است و این شائبه را در بین مردم تقویت میکند که با دودستگی در درون شورا، کار بدانجا کشیده شده که برای وزن کشی یک گروه، هیچ اجماع و اکثریت مطلقی برای انتخاب شهردار شکل نمیگیرد و باید شاهد وضعیتی باشیم که در آن شهردار با رای متزلزل همواره نگران مصوباتی باشد که بر اساس همین دوقطبی شدن ممکن است به وی ابلاغ شود.

بدون توجه به سوابق آکادمیک گزینه مورد نظر، اکثریت شورا و بدون آنکه به پیشداوری درباره عملکرد او متهم شویم، باید دراین فرصت باقیمانده یکبار دیگر به شورای شهر گوشزد کنیم که انتخاب شهردارمهمترین چالش آنهاست و در صورت عدم موفقیت در انتخابی یکدست ممکن نیست تا در آینده وحدت نظر و عمل در اکثر تصمیم گیریها صورت بندد. لذا بهتر آن است تا:

1- اعضای شورا ضمن صرفنظر کردن از برخی اختلافات درونی و با اجماع حداکثری بر یک گزینه توانمند، مانع سهم خواهی و وزن کشی جریانها و گروههای خارج از شورا شوند.

2- به جای استناد به عناوین دهن پرکن و سوابق آکادمیک افراد و به جای ارائه رزومههای چند صفحهای از نوشتار و مقالات کاملا کلاسیک و غیرکاربردی، این امکان را فراهم کنند تا اشخاص مورد نظر بتوانند طرحها و برنامههای عملیاتی خود را طی چند جلسه به شورا ارائه نموده و از آن دفاع کنند و این دفاع درحضور کارشناسان واهل فن و سایر اساتیدی باشد که توان مناظره و مباحثه با نامزدهای محترم را داشته باشند چرا که پر واضح است اکثریت اعضای شورا خود صاحب تخصص در امور شهری نبوده و به صرف انتخاب از سوی مردم واجد شرایط تمیز و تشخیص تخصص مدیریت اجرایی نخواهند شد. همچنین در صورت علنی شدن مذاکرات شورا با حضور خبرنگاران راه بر انتقاد و بهانه جویی پس از انتخاب بسته خواهد شد.

3- با تنوع بخشی به افراد مورد نظر و با دعوت ازچند ده چهره شاخص، شرایط را برای انتخاب صحیح و علمیفراهم نمایند و از آگاه شدن بخشهایی از جامعه توسط رسانهها از فهرست کاندیداهای مورد نظر نهراسند چرا که در صورت اثبات صداقت شورا در انتخاب افراد، مردم نیز با حمایت خود، پاسخ منتقدان و مخالفان را خواهند داد. اما اگر به بهانه ممانعت از تخریب کاندیدای مورد نظر در اطلاع رسانی امساک کنند و با لفاظی و ایهام به رسانهها (آنهم رسانههای همسو) پاسخ گویند بیش از پیش بر این شایعات دامن خواهند زد. چنانکه هفته گذشته شاهد مصاحبه سخنگوی شورا با یک روزنامه بوده و گزارشها حاکیست که دیگر اعضا از مصاحبه با سایر رسانهها منع شدهاند!

4- متاسفانه توجیهات برخی اعضای شورا برای مستندسازی گزینه مورد نظر خود، چندان منطقی نبوده و حتی عوامفریبانه مینماید. هنگامیکه در پاسخ به انتقادات مردم درباره انتخاب یک گزینه بدون پشتوانه تجربه مدیریتی اظهار داشتهاند که: مگر کرباسچی و قالیباف سابقه شهرداری داشتند اما توانستند شهر تهران را به خوبی مدیریت کنند!

این ادعا بدون درنظر گرفتن سوابق مدیریتی کرباسچی در استانداری اصفهان و سابقه چند ده ساله مدیریت در نهادهای مختلف و بدون درنظر گرفتن سابقه قالیباف در مدیریتهای مختلف نظامیو انتظامی، عذر بدتر از گناه است. چرا که اگر قرار باشد شورای شهر برای توجیه شهردار مورد نظر خود از این مثالها استفاده کند، مسلما در آینده به نقاط ضعف همان افراد در توجیه ناکارآمدی شهردار متخصص و بدون سابقه مدیریتی خود خواهد پرداخت!

5- نکته مهم دیگر آنکه مردم انتظار دارند شهری آباد، پاکیزه و سالم داشته باشند و برای این هدف به اعضای شورا اعتماد کردهاند و امید دارند که در آینده توان شهردار برای رشد و ارتقای جایگاه همدان در حد کلانشهرها کافی و وافی به مقصود باشد. این انتظار حداقلی هیچگاه به اسمها و عناوین و گرایش افراد نظر ندارد بلکه اینگونه مسائل بیشتر در لابیهای پنهان و جریانهای حامیاعضای شورا رواج دارد که ممکن است در انتخاب خود، به ویژگیهای دیگری غیر از کارآمدی نظر داشته باشند.(بیدارگر- مهدی طاهری)