به گزارش صبح الوند، کانون وبلاگ نویسان قم به نقل از وبلاگ"ولایت فقیه و حکومت اسلامی" نوشت:

برخی از افراد سؤال می کنند که چرا به مقام معظم رهبری، امام خامنه ای می گوییم برخی نیز همسو با دشمنان از بکار بردن این لفظ به شدت نهی کرده و به ما اعتراض می کنند که چرا این لفظ را بکار می بریم؟

گاهی ایراد می کنند که این لفظ در بین شیعه، اختصاص به ائمه اطهار علیهم السلام دارد و اطلاق آن بر غیر آنها اشکال دارد!

گاهی نیز جهت تمسخر، لطیفه هایی با قالب مذهبی درست کرده اند تا متدینین را نسبت به بکار بردن این لفظ دچار شک و شبهه نمایند و از تعصب آنها نسبت به این موضوع بکاهند.

برای پاسخ به این سؤالات و شبهات کافی است معنای لغوی و کاربرد قرآنی واژه امام بررسی شود.[1]

معنای لغوی واژه "امام"

«امام» همان گونه که ارباب لغت گفته اند بر وزن «کتاب» اسم مصدر است سپس به هر چیز که انسان به آن توجه کند و مقصود او واقع شود اطلاق مى شود; و این واژه با اختلاف موارد، و جهات و ملاحظات گوناگون، متفاوت مى گردد. گاه گفته مى شود: امام جمعه، امام جماعت، امام هدایت و گاه گفته مى شود امام ضلالت[2]

این واژه در اصل از ماده «اَمّ» به معنى قصد کردن آمده است، مقاییس اللغة مى گوید: «اُمّ» به معنى اصل و مرجع و جماعت و دین است، و امام به معنى هر کسى است که اقتدا به او مى شود و در کارها پیشوا است. امام به معنى جلو نیز آمده است.

کاربرد قرآنی واژه "امام"

1. به معنى لوح محفوظ: «وَ کُلُّ شَىْء اَحْصَیْناهُ فى إمام مُبین؛ و همه چیز را در کتاب آشکار کننده اى بر شمرده ایم »[3] به خاطر اینکه در قیامت رهبر و پیشواى فرشتگان، براى سنجش ارزش اعمال انسانها است و همه از آن الهام مى گیرند.
2. به معنى راه و جاده (وَ إنَّهُما لَبِإمام مُبین؛این دو [= قوم لوط و شعیب ] بر سر راه آشکار است!»[4] زیرا انسان براى رسیدن به مقصود راه ها را مورد توجه قرار مى دهد،
3. دوبار بر تورات اطلاق شده که پیشواى قوم یهود بود: «وَ مِنْ قَبْلِهِ کِتابُ مُوسى إماماً وَ رَحْمَةً؛ و پیش از آن، کتاب موسى که پیشوا و رحمت بود(نشانه هاى آنرا بیان کرد)»[5].
4. پنج مورد به پیشوایان صالح و الهى اطلاق گردیده مانند: «قالَ إنّى جاعِلُکَ لِلنّاسِ اِماماً؛ خداوند به ابراهیم فرمود: من تو را امام و پیشواى مردم قرار دادم»[6] و در جاى دیگر درباره گروهى از پیامبران مى فرماید: «وَ جَعَلْناهُمْ اَئِمَّةً یَهْدوُنَ بِاَمْرِنا؛ و آنان را پیشوایانى قرار دادیم که به فرمان ما، (مردم را) هدایت مى کردند»[7] همین مفهوم کلى و جامع در آیات 74 سوره «فرقان،» و 5 سوره «قصص،» و 24 سوره «سجده» نیز آمده است.
5. در یک مورد نیز به معنى پیشوایان کفر و ضلالت ذکر شده: «فَقاتِلْوا اَئِمَّةَ الْکُفْرِ؛ با پیشوایان کفر پیکار کنید».[8]
6. در یک مورد بر مفهوم جامعى که امامان هدایت و ضلالت را هر دو شامل مى شود، نیز اطلاق گردیده است: «یَوْمَ نَدْعو کُلُّ اُناس بِاِمامِهِمْ؛ روزى که هر گروهى را با پیشوایشان فرا مى خوانیم».[9]

با توجه به مطالب فوق معلوم شد که این واژه توقیفی نیست و اختصاص به معصومین علیهم السلام ندارد همانطور که در فقه نیز به فردی که در نماز به او اقتدا می شود امام جمعه و امام جماعت گفته می شود.

حرف آخر:

باید از کسانی که بعد از رحلت امام گفتند: «ما نمی‌خواهیم بعد از رحلت امام خمینی به جانشی ایشان "امام" بگوییم!» پرسید که آیا جایگاهی که برای مقام معظم رهبری تعریف می کنید مطابق پنجم اصل قانون اساسی است؟

اصل پنجم قانون اساسی: «در زمان‏ غیب‏ حضرت‏ ولی‏ عصر "عجل‏ الله‏ تعالی‏ فرجه‏" در جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ ‎‎‎‎‎‎‎ ولایت‏ امر و امامت‏ امت‏ بر عهده‏ فقیه‏ عادل‏ و با تقوی‏، آگاه‏ به‏ زمان‏، شجاع‏، مدیر و مدبر است‏ که‏ طبق‏ اصل‏ یکصد و هفتم‏ عهده‏ دار آن‏ می‏ گردد.»

چطور به فردی که عده ای برای نماز به او اقتدا می‌کنند، می‌شود گفت "امام" اما به کسی که همه مسلمین باید مطیع امر او باشند نمی شود گفت "امام"؟!

پی نوشت:

[1] . برگرفته از کتاب پیام قرآن آیت الله مکارم؛ ج9؛ ص26

[2] . التحقیق، ماده «اَمَ».

[3] . سوره یس،آیه 12

[4] . سوره حجرات،آیه79.

[5] . سوره احقاف،آیه 12 ـ سوره هود،آیه 17.

[6] . سوره بقره، آیه 124.

[7] . سروه انبیاء، آیه 73.

[8] . سوره توبه، آیه12.

[9] . سوره اسراء، آیه71.