به گزارش صبح الوند، در حالیکه این روزها کهن شهر تاریخی همدان میزبان بیست و چهارمین دوره جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان است و اما باوجود سابقه طولانی این شهر در برگزاری این جشنواره، همچنان انتقادات فراوانی از نحوه برگزاری و یا تاثیرات برگزاری آن در محافل هنری و حتی عمومی به گوش می‌رسد. انتقادات عموماَ سازنده ای که اگر در دوره های پیشین مورد توجه مسوولان و دست اندرکاران امر قرار می گرفت، شاید اکنون این جشنواره از رخوت و تکراری بودن فاصله گرفته و میتوانست حداقل در عمل هم نتایجی برای تئاتر و هنر استان به دنبال داشته باشد.

در همین راستا و به منظور بررسی بیشتر تاثیرات برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان در همدان، خبرنگار ما با چند تن از کارگردانان و اهالی فن تئاتر استان گفت‌و‌گویی انجام داده است که مختصری از آن در ادامه ارائه می‌گردد.

*جشنواره کودک باعث مرگ نمایش های دیگر است

در ابتدا سرپرست گروه نمایشی « سرور» همدان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما با بیان اینکه برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان درهمدان ، بر نمایش استان ما هم تأثیر مثبت داشته هم منفی، گفت: این جشنواره هم باعث رونق اقتصادی برای کودک کارها شده و هم بینش و تجربه تعداد کمی از آنها را بهبود بخشیده است.

سیدمحمود حکمتی اطهر گفت: اما متاسفانه هنوز هم افرادی هستند که از هر نمایشی که در جشنواره اجرا می‌شود، جزئی را برداشته و بعداَ این اجزا را ناشیانه روی هم سوار می‌کنند و به‌عنوان کار خودشان به تماشاچی عرضه(قالب) می‌کنند.

وی با تاکید براینکه جشنواره کودک باعث تضعیف و شاید بتوان گفت باعث مرگ ژانرهای دیگر نمایش‌ مانند نمایش‌های کلاسیک و سنتی در همدان شده است، افزود: از طرفی دیگر نظرات کارشناسان و اهالی فن در برگزاری این جشنواره بها داده نمی شود زیرا که منافع مسوولان است که تعیین می‌کند چه جشنواره‌ای کی،کجا و چگونه برگزار شود و یا این گروه غالب در مرکز هنرهای نمایشی است که همه چیز یک جشنواره را تعیین می‌کند.

این کارگردان تئاتر ادامه داد: البته بخشی از گفته‌های مسوولان با واقعیات همخوانی دارد، اما بخش اعظم گفته‌هایشان شعار تبلیغاتی برای حفظ و بهبود جایگاه خودشان است.

حکمتی اطهر گفت: لذا میبینیم که بخش‌های بسیاری از نمایش در استان بخصوص شهر همدان از بین رفته است که مسوولان نه توجهی بدان‌ها دارند و نه سخنی از آن به میان می‌آورند چون در حال حاضر با برگزاری جشنواره کودک منافع بهتر و بیشتری نصیبشان می‌شود با اینحال آرزوی بنده و همه اهالی تئاتر این است که جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در همدان بطور مثمرثمر‌تری به کار خود ادامه دهد.

*توجه به یک بعد فرهنگ منجر به توسعه همه زیر بخش‌ها نخواهد شد

در همین رابطه روح اله صالحی نیز اظهارکرد: در ابتدایی‌ترین تعریف فرهنگ؛ می‌گویند "راه مال‌رو"، یعنی بر اثر مداومت درگذر از کوهستان، راه ساخته می‌شود. برای شناسایی تأثیرات جشنواره تئاتر کودک و نوجوان نیازمند شناسایی این راه‌های مال‌رو که به فرهنگ ختم می‌شود، بپردازیم.

وی با بیان اینکه برای هر توسعه پایدار و پویا نیازمند توجه به مفاهیم پایه برای کودکان هستیم، گفت: هر سال به دلیل تغییر دبیر جشنواره شاهد آزمون و خطا هایی در این جشنواره هستیم که قدری نگران کننده است و این تغییرات پایلوت بودن جشنواره در فرهنگ همدان دچار چالش و آسیب اساسی می‌کند.

سرپرست گروه نمایشی «هناسه»  با تاکید بر اینکه جشنواره تاثیر مستقیم و غیر مستقیم بر ارتقاء سطح فرهنگ عمومی و دانش فنی هنرمندان استان می‌گذارد، ادامه داد:  هر اقدام فرهنگی در سطحی این چنینی، به شرط داشتن نقشه راه و تعریف چشم انداز، قابل پذیرش است که البته با تغییر مدیران اجرایی سیستم درون فرهنگی جشنواره دچار آسیب نشود.

صالحی به اشاره به حواشی بوجود آمده بین اهالی تئاتر همدان و مسوولان برگزاری این دوره از جشنواره تئاتر، گفت: آنچه این روزها به اسم سهم خواهی مطرح شد، برخواسته از این تغییرات آنی است و متاسفانه دبیرخانه در طول سال ارتباط فرهنگی با هنرمندان برقرار نمی‌کند و گروه‌ها مجبورند به سمت گیشه متمایل شوند و این قطعاَ سبب انحراف تکنیکی و اجرایی در حوزه بین الملل جشنواره می‌شود.

این هنرمند نهاوندی افزود:  هرچند دست‌های جشنواره به لحاظ مالی بسته است اما باید حوزه بین الملل جشنواره پویاتر از این اتفاق بیفتد تا با روش‌های اجرایی مدرن تئاتر کودک در جهان آشنا شویم  و این استنباط دست ندهد که از سر ناچاری گروه‌ها انتخاب می‌شوند نه سیستم اجرایی و فکری جشنواره.

صاحی اظهارکرد:یک امر طبیعی است که مدیران فرهنگی از بودن جشنواره خرسند باشند و از تأثیرات مثبت استقبال کنند اما باید با آسیب شناسی به این نتیجه دست پیداکنیم که آیا این هزینه درون استانی توانسته تمام شاخه‌های فرهنگ و هنر استان را ارتقا بدهد که متاسفانه در این بخش آن جریان بخشی جشنواره روی نداده است.

با آمار نمی‌توان فرهنگ جامعه را بالا برد

وی با بیان اینکه باید بپذیریم توجه به یک بعد فرهنگ منجر به توسعه همه زیر بخش‌ها نخواهد شد و حتی منجر به لاغری مفرط می‌شود گفت: چرا که برای تامین اعتبار لازم گاهی ممکن از سایر بخش‌ها کاسته شود و سهم شهرستان‌ها از ساختار جشنواره تماشای نمایش‌هایی است که نتوانسته اند امتیاز لازم برای حضور در جشنواره را بگیرند و همیشه چند پله عقب‌تر از شهر همدان از نتایج فرهنگی جشنواره سود خواهند برد و این با تعریف آمایش سرزمین در حوزه فرهنگ مغایرت دارد.

صالحی افزود: مسوولان عموماَ دنبال آن هستند که بگویند ما از نظر آماری چنان کردیم و چنان، ولی حقیقت تلخ پشت پرده این است که به عمل کار برآید!! و تا وقتی که مسوولان دنبال آمار باشند و نه دنبال کار درست و بجا و با کیفیت، وضعیت رو به زوال و نابودی است هر چند که نمی‌پذیرند و سریعاَ جبهه می‌گیرند.

این جشنواره تاثیرات چندانی بر هنر استان ندارد

اما یکی دیگر از کارگردانان تئاتر همدان نیز  میزبانی همدان در این جشنواره را  اتفاق بسیار خوبی ارزیابی کرده و اظهار داشت: حرمت این اتفاق را برگزار کننده باید حفظ کند که متاسفانه باید بگوییم اگر با این شرایط که الان وجود دارد، بخواهد پیش برود، بهتر است حداقل آرامش هنر همدان را بر هم نزنیم و عطای جشنواره را با لقایش ببخشیم.

مجید‌ رسولی با بیان اینکه  اما متاسفانه در عمل  جز تحمیل هزینه بر همدان و حاشیه‌سازی واقعاَ چیز دیگری از این میزبانی ندیده ایم، اظهارکرد: به نظر بنده باید دغدغه ما، هنر و فرهنگ جامعه و سرمایه‌گذاری بروی نسل آینده باشد و در این راه جز حرفه‌ای های این بخش که در خط آتش قرار دارند کسی نمی‌تواند دلسوزتر و کارآمدتر باشد.

وی افزود: لذا بهتر است دبیری جشنواره به یک گروه واگذار گردد و در تمامی مراحل جشنواره هم پایلوت همدان باشد و همه کارها به همدان و همدانی‌ها واگذار شود تا آن موقع بتوانیم تاثیر آن را ببینیم و کیفیت را بر کمیت ترجیح دهیم و بپذیریم که یا کار درست و با کیفیت انجام داده و یا اصلاَ کاری نکنیم که حداقل حرمت جشنواره و تئاتر هم زیر سوال برود.

رسولی با تاکید براینکه باید واقعیت ها را دید و اصلاح مشکلات و عیوب کرد، گفت: دیگر وقت آن نیست مشکلات خودمان را بهتر جلوه دهیم .

وی ادامه داد: البته همانطور که گفته شد جشنواره‌ها ذاتاَ اتفاق خوبی هستند ولی اجرای آن به حدی مهم است که ذات آن ‌را تحت الشعاع قرار می دهد.

رسولی با بیان اینکه اگر از هر کسی که دایه دار این اتفاق است، بپرسیم هدف از جشنواره چیست؟ نمی داند هدف دقیق و روشنی از آن بگوید؛ افزود: ما فقط از لحاظ آماری برایمان مهم است که چند جشنواره برگزار کنیم و کیفیت هیچ‌وقت هدف نبوده لذا جشنواره کودک و نوجوان هم درگیر همین ناکارامدی هاست.

وی ادامه داد: ضمن آنکه وقتی یک جشنواره برگزار می‌شود، افراد متناسب با جشنواره هم در جریان قرار خواهند گرفت اما متاسفانه هنرمندان در همدان معمولاَ از همدیگر می‌پرسند که جشنواره کی برگزار می‌شود و واقعاَ هیچکدام از هنرمندان همدانی در بطن کار نیستند و بطور کلی می‌توان  این جشنواره تاثیرات چندانی بر هنر استان نداشته و فقط یک مشت حاشیه و گلایه برای تئاتر استان ایجاد کرده است.

*ناکارآمدی بعضی از مسوولان اداره فرهنگ و ارشاد همدان بر پیکره جشنواره تئاتر کودک و نوجوان ضربه می‌زند

در همین رابطه  سرپرست گروه نمایشی« سوشیانس» هم در گفت و گو با ما با بیان اینکه برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان در همدان در واقع یک حرکت و فعالیت بزرگ هنری است، اظهارکرد: اجرای نمایش‌های متعدد همراه با تکنیک‌ها و سبک‌های متفاوت و جدید را می‌توان در این جشنواره دید و از کارگاهای جنبی که با اساتید مجرب برگزار می‌شود، هم استفاده کرد که این امر می‌تواند در افزایش سطح دانش کارگردان‌هایی که در ژانر کودک و نوجوان فعالیت می‌کنند، موثر باشد و همچنین موجب افزایش علاقه و ایجاد انگیزه در بین جوانانی باشد که به هنر تئاتر و بازیگری علاقه مندند.

هادی لایقی گفت: اما متاسفانه ناکارآمدی بعضی از مسوولان اداره فرهنگ و ارشاد همدان و برخی از دوستان تئاتری که همیشه هم در رأس امور هستند، نه تنها به پیکره جشنواره ضربه می‌زند بلکه عوارض ناخوشایند آن حتی بعد از پایان این جشنواره هم گریبان‌گیر هنرمندان تئاتر استان همدان می‌شود.

وی ادامه داد : از طرفی دیگر هر سال انتخاب دبیر این جشنواره همراه با حاشیه‌ها و مشکلاتی است در حالیکه به نظر بنده اگر سیاست برگزارکنندگان این جشنواره، تغییر کند و دبیر آن را از خود اساتید باتجربه همدان انتخاب کنند، مطمئناَ برگزاری این جشنواره در پویایی و تداوم بخشی زیر ساخت‌های تئاتر همدان و حتی خود این جشنواره نقش بسزایی را خواهد داشت.

مربی نمایش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همدان با تاکید براینکه متاسفانه منافع مسوولان  و تعدادی از عوامل اجرایی این جشنواره مهمتر از اصل برگزاری جشنواره است، افزود:  لذا همیشه نظر این دوستان مهمتر از همه چیز بوده و بنابراین آمار و ارقام و سخنان خوبی در این رابطه در گزارشات، رسانه‌ها و مطبوعات بیان می‌کنند اما در واقع  هر چه به جلو پیش می‌رویم، می بینیم که از کیفیت برگزاری کاسته می‌شود که  البته  باز هم دوستان مسوول تنها دلیل آن را  کبود بودجه اعلام می کنند.

*دست اندرکاران همدان با حق کشی‌های خود انگیزه را در هنرمندان فعال بومی می‌کشند

وی با بیان اینکه اهالی فن و حتی مردم ما هیچ نشانی درستی از عنوان  دهن پر کن بین المللی از این جشنواره مشاهده نمی کنند، گفت: آیا دعوت از چند گروه نمایشی کشورهای دیگر این جشنواره را بین اللملی کرده یا عدم زیرساخت های اساسی و ابتدائی برای هنر تئاتر از جمله نداشتن پلاتو و سالن‌هایی که تنها برای سمینار و سخنرانی در همدان وجود دارد!؟

این کارگردان خوش ذوق تئاتر همدان افزود: با اینحال اگر چه در نحوه برگزاری روند ثابتی از طرف همدانی‌ها وجود دارد اما در بعد فنی و هنری با تغییر دبیر اجرایی، تفکرات و تصمیماتی تازه و عموماَ هم با عمر کمتر از یکسال برای این جشنواره اتخاذ می‌شود که این اتفاق سردرگمی هنرمندان این حوزه را برای تولید آثار خود در پی دارد.

وی با تاکید براینکه تاثیرات منفی این جشنواره از تاثیرات مثبت آن بیشتر است؛ گفت: به‌عنوان مثال افرادی همچون بنده که در حوزه تئاتر کودک کار می‌کنیم، نه تنها از سوی مسوولان ارشاد حمایتی از تولیدات ما نمی‌شود بلکه سایر نهادها و ارگان‌ها هم بعضاَ به بهانه اینکه ما جشنواره‌ای بزرگ و بین المللی داریم، گروه‌های همدانی را حتی از اندک حمایت‌های خود نیز محروم می‌کنند.

لایقی افزود: از طرفی دیگر دوستان دست اندرکار همدان با حق‌کشی‌های خود  انگیزه را در هنرمندان واقعی و فعال بومی می‌کشند، بطوری که می بینیم کارهایی که حتی یک اجرای عموم هم نداشته اند  در بخش ویژه همدان انتخاب می شوند اما  اما نمایش های بسیار با کیفیتی که حتی  بیش از  ۳۰ اجرای عمومی داشته اند در این بخش جایی ندارند.

*نتیجه گیری:

از آنچه گفته شد به نظر می‌رسد که علی‌رغم رأی اکثریت هنرمندان تئاتر استان بر وجود پتانسیل‌های بسیار و تاثیرات مثبت فراوانی که میزبانی همدان از جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان، می‌تواند برای اعتلای بیشتر هنر نمایش خود داشته باشد، اما متاسفانه به دلیل ناکارآمدی دست اندرکاران و متولیان اصلی برگزاری آن، استان همدان باوجود حمایت های فراوان هنرمندان و حتی عموم مردم هنوز نه تنها نتوانسته با برگزاری مناسب و البته استفاده از این امتیازات شرایط مطلوبی را برای هنر فاخر تئاتر همدان فراهم کند، بلکه موجبات حواشی بسیاری را در بین فعالان این حوزه ایجاد نموده است امری که نشانه‌های بارز آن را می‌توان در اختلافات، حواشی، اظهارنظرهای تند و البته بیانیه‌های یک ماه اخیر دبیر این جشنواره و بالطبع آن هنرمندان تئاتر همدان بر علیه همدیگر در رسانه ها به روشنی مشاهده کرد.  

امید آنکه مسوولان بالادستی برای یک بار هم که شده، با بررسی دقیق‌تر و ریشه‌یابی مناسب نقاط ضعف و قدرت این میزبانی، افراد کارآمد و شایسته‌تری را در رأس هرم برگزاری این جشنواره و بخصوص سکانداری فرهنگ و هنر استان بکار گرفته تا پایتخت تاریخ و تمدن کشور در عمل هم مبدل به پایلوت اصلی تئاتر کودک و نوجوان گردد. 

انتهای پیام / 91