به گزارش صبح الوند، مريم مقدم در گزارش آورده است: وقتي روبهرويم مينشيند و شروع به سخن گفتن ميكند، حرفهايش بوي ناب هنر، عِرق و عشق به سرزمين آبا و اجداديش ميدهد. تنها وارث پيشه پدر است، حالا ديگر رد پاي گذر ايام بر محاسن و صورتش آنقدر هويداست كه هرچه بر زبان ميآورد ريشه در ساليان سال پيش دارد.
ميگويد: امروز با دستان خود آهن سفيد را ميكاود كه شايد به قطعهاي از هنر گذشتگان دست يابد. ابزار كار را با دست صيقل ميدهم تا روزي زينتي ماندگار از نياكانم براي موزههاي شهر باشم.
جنس حرفهايش خاص است، اصلاً رنگ مادي ندارد، به هيچ عنوان حرفهايش ختم به درآمدزايي و كسب درآمد از هنر نميشود. همين بيشتر مرا مشتاق ميكند تا به حرفهايش گوش دهم.
حجم سنگين دغدغهاش حفظ ميراث معنوي هگمتانه است. ميگويد 140 سال پيش نورعلي ضرابيان يكي از ضرابان سكه دوره ناصرالدينشاه، هنر حلبيسازي را به عنوان سوغات از كشور روسيه به همدان آورد و اين هنر ساليان متمادي دست به دست در ميان فرزندان خانواده چرخيد تا به حاج محمدباقر ضرابيان، يكي از نوادگان اين طايفه رسيد.
همان كسي كه امروز تنها ميراثدار هنر خانواده است. محمدباقر ضرابيان سال 1313 در همدان به دنيا آمده است و تا سال 1332 مشغول با پيشه پدر بود و حلبيسازي حرفه اصلي خود و خانوادهاش بود.
در آن سالها اين هنرمند پيشكسوت امروز عازم نظام وظيفه ميشود و سال 1334 كه از سربازي بازميگردد پدر خود را از دست ميدهد؛ اما حجم اين فقدان به قدري براي پسر سنگين بود كه او نيز عطاي حرفه پدرش را به لقايش ميبخشد و راهي بازار كار ديگري ميشود تا جاي خالي پدر، او را آزار ندهد. وقتي از آن زمان 58 سال ميگذرد، تنها وارث هنر خانواده ضرابيان تصميم ميگيرد با توسل به اراده و همت خود براي احياي اين هنر آبا و اجدادي اقدام كند.
زماني او دست به كار ميشود كه بهگونهاي بايد ادعا كرد حلبيسازي و ظروف حلبي جايي در زندگي روزمره ما ايرانيها نداشت. اما محمدباقر ضرابيان اينبار با ديده احيا كردن هنر پدر دست به ساخت انواع تزئينات و وسايل زندگي مردم همدان در يك قرن اخير ميزند. اين هنرمند چيرهدست، هنر حلبيسازي را با ساخت مصنوعات فلزي از مرحوم پدر خود نورعلي ضرابيان، كسي كه قبل از روي آوردن به اين حرفه به ضرب سكه در دوره ناصرالدينشاه مشغول بوده، آموخته است.
پدربزرگ محمدباقر ضرابيان در آن زمان پس از آنكه ضرب سكه ديگر انجام نشد، به روسيه سفر ميكند و ساخت سماور و قليان از پوكههاي گلوله توپ را در آنجا فرا ميگيرد؛ و پس از آن حلبيسازي با توليد انواع وسايل حلبي در همدان رونق ميگيرد و راسته بازار حلبيسازي به يكي از راستهبازارهاي معروف شهر تبديل ميشود.
اما پس از چند دهه، با ورود مواد ديگري همچون پلاستيك و ساخته شدن ظروفي از اين جنس حلبيسازي هم رو به افول گذاشت و ديگر از ظروف كاربردي حلبي در آشپزخانه خبري نبود و جاي ساخت اين ظروف با حلبي را كانالهاي كولر و دودكش گرفت.
به هر ترتيب از سال 1390 كه اين هنرمند اقدام به احياي هنر حلبيسازي كرده تا به امروز 110 قطعه از مصنوعات حلبي ساخته شده است كه در ميان آنها، انواع فانوس، ناودان، گهواره، اسپنددان، كبابپز، سماور، قليان و آبپاش ديده ميشود.
محمد باقر ضرابيان اين وسايل ساخته شده را در كنار نمايي از آرامگاه بوعليسيناي همدان با حلبي به اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان اهدا كرده است تا شايد در آيندهاي نهچندان دور، اين مجموعه با ارزش در موزهاي براي معرفي و زنده ماندن هنر حلبيسازي جا خوش كند. اين هنرمند چند ماهي است با حمايت معاونت صنايع دستي استان اقدام به آموزش دورههاي حلبيسازي به نسل جوان كرده است.
باشد كه در سايه حمايت متوليان امور و همت والاي اين هنرمند، پيشه و كسبوكار قديميها كه امروز ميراث معنوي ما محسوب ميشود تا هميشه زنده باشد.
دیدگاه شما