1- رمضان كريم كه سفره گشوده خداوند بر زمينيان است، در حال خداحافظي است. ماهي كه شب قدرش با هزار ماه برابري مي‌كند و روزه و امساك روزگارش و نفس‌هاي روزه‌دارانش عبادت و بندگي است.
در اين ماه با همه مشقاتي كه روزه‌داران تحمل مي‌كنند، بايستي بتوانند توشه‌اي فراخور رنج امساك و دم بستن‌هاي خود براي ديگر ماه‌هاي سال فراهم كنند تا بلكه بتوانند در اجراي فرمان آسماني، خود را در زمره صالحان و مؤمناني كه در طلب رضاي پروردگارند، جا بزنند و در دفتر پاكان نامشان ثبت و ضبط شود.
در اين نوشتار نه قصد موعظه‌اي در كار است و نه اين قلم خود را در اين مقام مي‌بيند، بلكه با توجه به مضمون دعايي كه در اين ماه در صبح و ظهر و شام، پس از هر نماز بر زبان جاري مي‌كنيم؛ برداشت و توشه خود را به طور خلاصه بيان مي‌كنم.
اين دعاي شريف كه به نقل از حضرت رسول(ص) موجب آمرزش گناهان تا روز قيامت مي‌شود؛ 13 درخواست از خداي تعالي است كه بيشتر با صفت كل جامعه، بشريت، مسلمين و... همراه است.
در اين دعاي شريف كه با درخواست "ادخال سرور" بر مردگان و خفتگان در گور شروع مي‌شود در دعاهايي ساده و گويا براي همه دردمندان و درخواست‌كنندگان، طلب بخشايش و گشايش و اصلاح مي‌شود.
روايت است كه امام حسن مجتبي(ع) با ذكر خاطره‌اي از شب‌زنده‌داري بانو فاطمه(س)، مادرش؛ فرموده‌اند: شبي مادرم را ديدم كه تا نزديكي‌هاي سحر مشغول نماز و دعا بود. من در بستر بودم و مي‌شنيدم كه او براي آشنايان و همسايگان دعا مي‌كرد و يك‌يك آنان را نام مي‌برد، اما هرچه گوش كردم هيچ دعايي براي خود نكرد.
سحر كه شد، پرسيدم مادر! چرا براي خودت دعا نكردي؟ مادر فرمودند: «يا بني! الجار ثم الدار؛ پسرم! اول همسايه، بعد خانه.»
در اين دعاي پربار هم آنچه بر زبان و استغاثه مؤمنان روزه‌دار جاري مي‌شود خواسته‌هايي همگاني است؛ حتي براي همه بشريت.
در اين دعاي بي‌مرز و بي‌حد و حصر با استفاده از كلمه «كُلّ» براي همگان درخواست عطاياي آسماني مي‌شود.
«اي خداي بزرگ، هر تهيدستي را بي‌نياز كن و هر گرسنه‌اي را سير و هر برهنه‌اي را بپوشان. قرض هر بدهكار را ادا كن و غم هر غمزده‌اي را برطرف نما.» و چه زيباست كه اين الفاظ نوع‌دوستانه و خواهش‌هاي بندگي، براي تحول و تغيير در مسير زندگي همگان و عموم جامعه است.
«هر غريبي را بازگردان به وطنش و هر اسيري را آزاد نماي و هر فسادي را اصلاح كن و هر بيماري را درمان ده، كه بر هر چيز توانايي.»
و در اين فراز ديگر از آن گشاينده حاجات و درخواست‌ها مي‌خواهيم كه هر غريب و اسير و بيماري را به مدد لطفش مشمول كمك و هدايت قرار دهد.
2- وضعيت جامعه ما در اين ايام چه در بعد جهاني و چه در جغرافياي ملي ايران با رنج و سختي‌هاي كشنده براي عده‌اي از هم‌نوعان و هم‌كيشان و هم‌ميهنانمان همراه است.
از رنج مردم مظلوم فلسطين در غزه بگير تا سبوعيت داعشي‌ها در شامات و عراق و كشتار روزمره افغاني‌ها و مشكلات و خونريزي‌ها و برادركشي‌ها در شمال آفريقا و جنوب حجاز و ديگر جغرافياي جهان، همه و همه نشان از خوي خودخواهي و خودبرتر‌طلبي گروهي است كه به سهم خود قانع نيستند و فهم و برداشت خود را عين حقيقت مي‌دانند. در جغرافياي ايران اسلامي كه به بركت خون‌هاي مبارك فرزندانش بحمدلله از نظر امنيت بيمه شده است؛ اما عده زيادي از مردم در رنج و سختي ناشي از مشكلات اقتصادي و نخواندن دخل‌وخرج بسر مي‌برند.
با اين حال پسنديده آن است كه "امت وسط" كه صفت مسلمانان از جانب خداوند است؛ همچنان كه در دعاي شريف ماه مبارك رمضان براي همه درخواست نيكي و رحمت و گشايش مي‌كنند، به بركت اذكار و اسحار اين ايام در طول سال نيز بر همان سياق، گفتار و كردارشان را به "ديگرخواهي" و "نيكوكاري" و "خيرخواهي" همگاني بيارايند و در اين راه از خداوندي كه رمضان را مايه رحمت و رأفت خود قرار داده، طلب ياري و استقامت كنند. چه نيكو خواهد بود كه در كردار و گفتار و حتي پندارمان در ماه‌هايي كه بعد از رمضان مي‌آيند و مي‌روند؛ پاسدار خيرطلبي و نيكي‌خواهي براي ديگران اعم از خويشان، دوستان، همسايگان، همشهريان و هم‌وطنان و هم‌نوعانمان باشيم.
بي‌شك دستيابي به جامعه آرماني كه از در و ديوار آن خيرخواهي و نيكوكاري ببارد، چيزي شبيه معجزه است؛ اما به قول آن بزرگ و عارف رباني؛ خداي بيامرزاد هر كه يك قدم بردارد. باشد كه ما نيز در زمره عاملان باشيم نه از گروه آمران بي‌عمل؛ آمين. 

نویسنده : توكل دارائي