به گزارش صبح الوند، هم‌اكنون ايران از نظر ميزان صادرات كاشي و سراميك پس از چين، ايتاليا، اسپانيا و تركيه در سكوي پنجم جهان قرار دارد. با نگاهي با آمار بخش‌هاي مختلف از جمله گمرك كشور، اطلاعات بسيار جالبي در اين زمينه مي‌توان به دست آورد.

حجم توليدات ايران در زمينه كاشي و سراميك تقريباً 500 ميليون مترمربع در سال است كه 120 ميليون مترمربع آن صادر مي‌شود و سهم قابل توجهي از آن به دليل همسايگي با عراق و كم بودن هزينه‌هاي حمل‌ونقل وارد بازار آن كشور مي‌شود. بر اساس آمار مركز صادرات كشور، ارزش صادرات ايران در اين صنعت براي هر مترمربع به طور متوسط 1/4 دلار و در مجموع بيش از 500 ميليون دلار بوده است كه البته سهم استان همدان در اين زمينه تنها 8/2 ميليون دلار (كمي بيش از 5/0 درصد از كل صادرات سراميك) مي‌باشد. علاوه بر اين بر اساس آخرين آمار گمرك كشور در سال 92، حدود 5/5 ميليون مترمربع كاشي و سراميك وارد كشور شده است.
اما نقش استان همدان در اين ميان چيست؟
هر قطعه كاشي يا سراميك از دو قسمت تشكيل شده است: بخش اول قطعه سفالين كه بدنه اصلي و استخوان‌بندي كاشي را تشكيل مي‌دهد و بخش دوم، لعاب كه ماده‌اي شيشه‌اي و قسمت رويي آن را تشكيل مي‌دهد. البته همان‌گونه كه مي‌دانيد عامل اصلي در ارزش و قيمت انواع سراميك علاوه بر ويژگي‌هاي فيزيكي، نوع و كيفيت، لعاب آن است و در اصل عامل اساسي در ارزشگذاري آن لعاب روي كاشي و سراميك مي‌باشد و لعاب پوشش شيشه‌اي است كه به منظور ايجاد ويژگي‌هايي از قبيل زيبايي، نفوذپذيري در برابر رطوبت و افزايش مقاومت محصول در برابر واكنش‌هاي شيميايي، افزايش مقاومت حرارتي و بهبود بخشيدن به ظاهر اينگونه محصولات به كار مي‌رود. اين ماده از تركيب انواعي از مواد معدني با درصدهاي متفاوت تشكيل شده است و جالب است بدانيد كه بيش از 70 درصد از تركيب اصلي انواع لعاب‌ها از سيليس و فلدسپات استان همدان تأمين مي‌شود.
به عبارت ديگر مهمترين جزو سازنده لعاب‌ها و البته لعاب‌هاي شيشه‌اي، فريت‌ها هستند و مواد خام اصلي تشكيل‌دهنده فريت‌ها نيز كوارتز و فلدسپات است كه اغلب توليدكنندگان لعاب و كاشي و سراميك به واسطه ويژگي‌هاي منحصر به فرد آن در اين استان، ترجيح مي‌دهند نيازهاي خود را فقط از استان همدان تأمين نمايند و همان‌گونه كه گفته شد در سال گذشته حدود 500 ميليون مترمربع سراميك توليد شده است كه با احتساب قيمت پايه هر مترمربع آن، ارزش كل سراميك توليدي معادل دو ميليارد دلار خواهد بود.
پس بدون آنكه اطلاع داشته باشيم، مواد معدني خام استان همدان نقش بسيار پررنگي در توليد و صادرات كشور دارد. البته اينكه مواد اوليه ارزان و خام از استان همدان بيش از 750 كيلومتر مسافت را طي نموده است و پس از مصرف در كارخانه‌هاي استان يزد و تبديل به سراميك و كاشي دوباره و براي مصرف به اين استان بازمي‌گردد كه جاي بسي تأسف دارد.
چه بايد كرد؟
نزديكي به عراق و بازار در حال توسعه اين كشور، وجود منابع و مواد اوليه با بهترين كيفيت در سطح استان و حذف هزينه حل و جابه‌جايي بيش از هزار و 500 كيلومتر كه در حال حاضر و با توجه به قيمت حامل‌هاي انرژي در كشور رقم بسيار زيادي خواهد بود، ايجاب مي‌كند در برنامه‌ريزي‌هاي آينده استان با كلان‌نگري، تعريف جديدي از موقعيت و دارايي‌هاي خود داشته باشيم و با توجه بيشتري به موضوع اقتصاد مقاومتي تبيين شده رهبر عزيزمان، راه روشني براي خود و فرزندانمان ترسيم نماييم.
نویسنده : رحيم مرتضايي - رئيس خانه معدن استان همدان