به گزارش صبح الوند به نقل از شبکه اطلاع رسانی دانا؛ در آغازین روز توزیع سبد کالا یعنی 12 بهمن، روزنامه شرق وابسته به طیف اصلاح طلبان در گزارشی در صفحه اقتصادی خود، به نقد شدید سبد کالای توزیع شده دولت پرداخته بود. محتوای این گزارش که از گفت و گویی با حسین راغفر کارشناس اقتصادی تنظیم شده بود، به عدم کارایی این سبد پرداخته و عملکرد دولت را زیر سوال برده بود. شاید به گونه ای این مطلب مهمترین سرنخ و یا گرا برای نقدهای آینده به سبد کالا محسوب می شود. بخشی از این مطلب روزنامه شرق در ادامه آمده است:

...از روزی که شماره 5000499 برای ارسال پیامک و اطلاع از تخصیص یا عدم تخصیص کالا اعلام شد؛ تعداد زیادی از هموطنان با دریافت عبارت «هموطن گرامی؛ سبد کالا به شما تعلق نگرفته است» از دریافت دو بطری روغن، 10کیلوگرم برنج، دوعدد مرغ، 244 تخم‌مرغ و دوعدد پنیر بسته‌بندی‌شده ناامید شدند حال آنکه برخی از آنان برای دریافت این سبد و استفاده از آن، نقشه‌ها در سر داشتند.
* فقیرترین‌ها در فهرست نیستند
حسین راغفر کارشناس اقتصادی با اشاره به این موضوع که آمار روشن و دقیقی در مورد میزان نیروی کار غیررسمی وجود ندارد، در گفت‌وگو با «شرق» این قشر از کارگران را «آسیب‌پذیرترین بخش نیروی کار» دانست که تحت پوشش حمایتی قوانین قانون کار نیستند. وی گفت: «این بخش از کارگران، کسانی هستند که مالیات پرداخت نمی‌کنند و از هیچ پوشش بیمه‌ای برخوردار نیستند و چون در جایی نیز مشخصات آنها ثبت نشده است بنابراین آمار دقیقی نیز در مورد میزان درآمد و تعداد آنها موجود نیست. راغفر راننده‌های تاکسی، کارگران فصلی و بسیاری از کارگران خدماتی را از جمله کارگران غیررسمی برشمرد که تقریبا حدود 35 تا 36درصد نیروی کار را دربر می‌گیرند.
این اقتصاددان، کارگران غیررسمی را آسیب‌پذیرترین و فقیرترین قشر کارگران دانست که با وجود اینکه از پوشش بیمه‌ای دولت نیز برخوردار نیستند و بسیاری از آنها درآمد کمتر از 500هزارتومان در ماه دریافت می‌کنند، طبق اطلاعیه وزارت صنعت و معدن در مورد سبدکالایی، از دریافت این سبد نیز محروم خواهند شد. راغفر اطلاعیه مذکور را غیرکارشناسی دانست و گفت: «در صورتی که بسیاری از کارمندان دولت و... که دارای درآمدهای بالای یک‌میلیون هستند بدون هیچ محدودیتی مشمول دریافت سبدکالایی می‌شوند، از تصمیم‌گیری در مورد عدم دریافت سبد کالایی توسط کارگران با درآمد پایین‌تر از 500هزارتومان هیچ نتیجه دیگری نمی‌توان گرفت جز اینکه این تصمیم در شرایطی کاملا غیرکارشناسی و ناعادلانه و به ضرر کارگران اتخاذ شده و مانند بسیاری از تصمیمات دیگر تداوم نداشته و عمل به آن مستمر نخواهد بود.» وی صدور این اطلاعیه را بی‌ضابطه و بدون هیچ مبنای کارشناسی و علمی دانست که بیشتر بیانگر محدودیت‌های منابع دولت است که منطق درستی در آن وجود ندارد.

راغفر با اشاره به«خط فقر» 2/5 میلیون‌تومان برای یک خانواده پنج‌نفری در تهران، اظهار کرد: «هرچند محاسبه «خط فقر» برای یک خانواده شهرستانی که جمعیت آن از پنج‌نفر کمتر است، از 5/2میلیون‌تومان پایین‌تر خواهد بود اما حتی اگر یک خانواده شهرستانی دو نفره را هم معیار محاسبات خود قرار دهیم، مبلغ 500هزارتومان در ماه به هیچ عنوان یک زندگی بسیار حداقلی را برای آنها تامین نمی‌کند.» به گفته او «اگر بر اساس اطلاعیه وزارت صنعت این گروه از دریافت سبد کالایی نیز محروم شوند فشار معیشتی مضاعف‌تری به آنها وارد خواهد شد چون در هیچ کجای کشور و تحت هیچ شرایط اقتصادی مقدار خط فقر 500هزارتومان در ماه نیست.» این اقتصاددان، کارگران غیررسمی ساکن در مناطق دورافتاده و محروم کشور را که با شرایط اقتصادی بسیار حادتری روبه‌رو هستند ازجمله کسانی دانست که احتمالا از دریافت سبد کالایی محروم خواهند شد. وی توضیح داد: «در شرایطی که ارزیابی موفقیت و شکست چنین طرح‌هایی بر اساس توزیع ثروت در کلانشهرها و شهرهای بزرگ صورت می‌گیرد، خانواده‌های فقیر در مناطق محروم کشور و آسیبی که به آنها در نتیجه اجرای چنین طرح‌هایی وارد می‌شود، غالبا نادیده گرفته می‌شود.»
* سبد کالا کارایی ندارد
راغفر با بیان این مطلب که «بسیاری از کارمندان و بازنشستگان درآمدی بالای 500هزارتومان در ماه دارند و به‌لحاظ قانونی باید از سبد کالایی برخوردار شوند»، خاطرنشان کرد: همچون بسیاری از طرح‌هایی که در عمل دچار ناکارایی فراوان بودند، این احتمال نیز وجود دارد که سبد کالایی به دست بسیاری از کسانی که حایز شرایط استفاده از آن هستند، نرسد. وی اعطای سبد کالایی را یک اقدام اساسی برای فقرزدایی ندانست و اظهار کرد: این یک اقدام موقت است که به احتمال زیاد مستمر نخواهد بود چراکه هم کاملا غیرکارشناسی است و هم به‌دلیل بی‌عدالتی نهفته در ذات آن در فرآیند فقرزدایی و بهبود وضعیت معیشتی مردم کارایی نخواهد داشت».
در حالی که روزنامه شرق سردمدار انتقاد به به سبد کالا می باشد، روز پنجشنبه 17 بهمن ماه این روزنامه در مطلبی با چرخشی 180 درجه، سبد کالا را بهانه تخریبی عده ای معرفی کرده و از انتقادهای روا شده به این اقدام دولت انتقاد کرده است و آن را بهره برداری سیاسی می داند.

این مطلب منتشر شده به واقع با رویکردی که روزنامه شرق در اوایل توزیع سبد کالا اتخاذ کرده بود بسیار متفاوت است و شاید به نحوی زمینه انتقادهای عمومی را این روزنامه و رسانه های منتسب به اصلاح طلبان و همسو با روزنامه شرق فراهم کرده است. نه تنها این روزنامه بلکه سایر روزنامه های اصلاح طلب و حامی دولت نظیر آرمان، ابتکار و جمهوری اسلامی و حتی سایت های حامی دولت نظیر فرارو نیز از همان روزهای نخستین توزیع سبد کالا ساز مخالفت و انتقاد به این اقدام دولت را در دستور کار خود قرار داده اند.