به گزارش پایگاه خبری صبح الوند، حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور و عضو هیئت ایرانی اعزامی به نیویورک با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری به تشریح اهداف و برنامه های رئیس جمهور در سفر به آمریکا پرداخت.

آشنا در پاسخ به این سوال که چه دلیلی موجب شد تا در نهایت رئیس جمهور تصمیم به سفر نیویورک بگیرد، گفت: روشن است که سفر رئیس جمهور به نیویورک برای شرکت در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل به مجموعه ای از هماهنگی ها و اطمینان ها برای موفقیت در سفر نیاز داشت و تا ملاقات های مناسبی قطعی نشد و برنامه ها به صورت رسمی اعلام نشد، رئیس جمهور تصمیم به این سفر نگرفت.آقای روحانی زمانی این سفر را انجام دادند که مطمئن شدند، حداقلی از موفقیت تضمین شده است.

وی در خصوص پیام هیئت ایرانی در مجمع عمومی سازمان ملل و دیدارهای دو جانبه، اظهار داشت: باید به دو مضوع به دقت توجه کنیم؛ پیام هایی که می بریم و پیام هایی که می آوریم.پیام ایران به جهان در این سفر این بود که جمهوری اسلامی ایران طالب و منادی صلح، قربانی خشونت و خواستار جهان عاری از سلاح هسته ای است و برای این پیام طراحی هایی صورت گرفته و گفتمان های مناسبی در نظر گرفته شده بود و تلاش شد تا به شیوه مناسبی بیان شود.

مشاور رئیس جمهور، ادامه داد: ما در این سفر به دنبال پیام هایی بودیم تا از طرف مقابل بگیریم. ما از آنها سوال داشتیم که وضعیت امروز جهان چگونه است؟ آیا زمینه برای کارهای آینده ایران قابل فراهم شدن است؟ آیا دیدگاه دیگر کشورها نسبت به ایران از سال گذشته تا به امروز تغییری پیدا کرده است؟ ما باید مطمئن می شدیم زمینه های لازم برای تحقق دیپلماسی ایرانی وجود دارد و این دو مسئله در کنار یکدیگر سفر هیئت ایرانی به نیویورک را ترجمه می کند.

آشنا در پاسخ به سوالی درباره تعداد کم اعضای هیئت اعزامی ایران به نیورک، گفت: تیم محتوایی که همراه رئیس جمهور به نیورک رفتند، هشت نفر بود و این تیم کوچک تقسیم کاری کرده بود که بنا بر این تقسیم کار این تیم کاری کوچک در چهار حیطه دیپلماسی عمومی، دیپلماسی سنتی، دیپلماسی پنهان و دیپلماسی رسانه ای تلاش زیادی انجام داد.

وی افزود: اتفاقا تیم های کوچک می توانند در صورت تقسیم کار خیلی موفق تر عمل کنند.

مشاور رئیس جمهور تاکید کرد:در برخی از سفرهایی که در گذشته صورت گرفته بود، 212 نفر همراه هیئت بودند که فقط 19 نفر آنها اعضای خانواده بودند و فکر می کنم این موارد نمی تواند کمکی به پیشبرد دیپلماسی کند.

آشنا خاطرنشان کرد: دو واقعه در نیویورک رخ داد که هردو قابل توجه است. مورد اول این بود که کشوری که متهمش می کردند از افراطی گری و تروریسم حمایت می کند، در این سفر بیان کرد که همه علیه خشونت و تندوروی و افراطی گری متحد شوند. نکته دیگر این است که آیا جامعه جهانی این حرف را می پذیرد یا نمی پذیرد؟ حتی اگر آنها نپذیرند و این موضوع به عنوان یک حرکت در جهان جا نیفتد، این که کشوری این مباحث را مطرح می کند که خوش متهم به این مسئله است، بسیار در بهبود وجهه اش کمک می کند. اینکه موضوعی در جهان جا بیفتد ساده نیست.

وی ادامه داد: زمانی که طرح گفت و گوی تمدن های آقای خاتمی مطرح شد، حداقل از یک سال قبل آن در سازمان ملل بر روی آن کار شده بود و زمانی که در سال 2001 مطرح شد، به عنوان یک امر جهانی پذیرفته شد. طرح آقای روحانی در نیورک پیشینه بسیار سنگینی نداشته اما شروع آن می تواند از نیویورک باشد.

مشاور رئیس جمهور تاکید کرد:نکته جالب دیگر در این سفر اداره اجلاس خلع سلاح هسته ای توسط جمهوری اسلامی ایران بود و رئیس ججمهور ایران سخنران اصلی این اجلاس بود. این در حالی است کشوری که متهم به ساخت سلاح هسته ای است، بیانیه بلندی را به عنوان رئیس جنبش غیر متعهدها در تاکید بر اینکه چرا هیچکس نباید سلاح هسته ای داشته باشد را مطرح کرد.

آشنا خاطرنشان کرد: بیانیه ای که آقای روحانی در این اجلاس قرائت کرد، دکترین امنیت ملی برای تمامی کشورها در جهت خارج کردن سلاح هسته ای اعم از تولید و انباشت سلاح هسته ای بود.

وی گفت: این اقدام ایران در بهترین صورت در طرف مقابل اعتماد ایجاد می کند و در حداقل امکانات از او بهانه ها را می گیرد و فکر می کنم ما در رسیدن به هدف اول تا حد قابل قبولی پیش رفتیم و در هدف دوم که گرفتن بهانه از طرفه های مقابل بود، مقدار بیشتری موفقیت داشتیم.

مشاور رئیس جمهور، گفت: تصویری که در طول 35 سال به تدریج و با حجم بسیار زیادی علیه ایران در افکار عمومی جهان و در دولت ها، کنگره ها و مجالس دیگر کشورها شکل گرفته، در یک شب یا سه شب پاک نمی شود اما مهم این است که آیا مسیری که ایران می رود، غلظت سیاهی این تصویر را کاهش می دهد یا تلاش ها بی تفاوت به این تصویر است یا اینکه تلاش ها به افزایش آن سیاه نمایی منجر می شود. حرکت ما در جهت این است که این سیاه نمایی یا کاهش پیدا کند یا بی فایده شود.

آشنا در پاسخ به این سوال که پیام ایران در این سفر درباره مذاکرات هسته ای چه بود، اظهار داشت: در این زمینه دو هدف مشخص دنبال می شد. هدف اول ارتقای سطح مذاکرات بود و این بحث بسیار جدی است و تا وقتی که ما با معاونین و مدیران کل وزارت امور خارجه کشورها صحبت می کنیم، ساختار بروکراسی وزارت خارجه ها مذاکره را دفن می کند و تا وقتی که از یک رئیس اداره به مدیرکل و از مدیر کل به مقامات بالاتر برسد، در هر مرحله ای از این مراحل انتقال پیام، اگر انگیزه ای وجود نداشته باشد تا این انتقال مثبت انجام شود، این پیام مذاکره دفن می شود.

وی تصریح کرد: تلاشی که در این سفر انجام شد این بود که با ابتکار دیپلماتیک ایران سطح مذاکره به وزرای خارجه رسید و آقای روحانی نیز از چند وقت قبل ان با انتخاب وزیر امور خارجه به عنوان مسئول مذاکره کننده ارشد این کار را انجام داده بودند. انتقال پرونده هسته ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه پیام خیلی روشنی به طرف مقابل منعکس کرد که سطح مذاکرات، در سطح وزیر خارجه خواهد بود.

مشاور رئیس جمهور، تاکید کرد: بحث دیگری که در زمان مذاکرات آقای جلیلی وآقای لاریجانی نیز مورد توجه بوده، این است که ما به صورت خیلی روشن برای طرف مقابل روشن کنیم که ما بهانه ها را نمی پذیریم اما اعتماد سازی می کنیم. این دو بال مذاکره بسیار مهم است و آن چیزی که نگرانی منطقی است، ما تا آخر حاضر به رفع آن هستیم اما آن چیزی که بهانه است، نشان می دهیم که بهانه است و واقعیتی پشت آن قرار ندارد.

آشنا گفت: تلاش برای این کار در اولین جلسه مذاکره با گروه 1+5 در نیویورک با حضور وزیر امور خارجه ایران انجام شد و وزیر امور خارجه به صورت متقن در حدود 10 دقیقه غیر قانونی بودن، ظالمانه بودن، غیر انسانی بودن و بی فایده بودن این تحریم ها را با زبان صریح و روشن بیان کرد و در قسمت دوم صحبت خود مواضع به حق ایران تاکید شد اما ما در این جا هم نماندیم و قدم های بیشتری را برداشتیم.

وی در پاسخ به این سوال که چه مقدار مطمئن هستید لحن مثبت شده غربی ها به عمل تبدیل شود، گفت: اگر مقداری واقع بینانه به موضوع نگاه کنیم حق ملت ایران است که این موضوع را بدانند. لحن ها مثبت به معنی غش و ضعف رفتن که نیست، مثبت به تعبیر ما منفی نبودن و خنثی است نه مثبت به این معنا که آنها بگویند اشتباه کردیم و فورا باید تحریم ها را بردارید و اینگونه نیست.

مشاور رئیس جمهور تصریح کرد: غرب مسیر طولانی را طی کرده تا ما را در مرحله ای که هستیم قرار دهد.جمهوری اسلامی نیز راه طولانی را طی کرده تا به دستاوردهای فعلی رسیده است. یعنی ما می دانیم که توان هسته ای ما در چه حد است و طرف مقابل نیز این موضوع را می داند. ما می ددانیم خط قرمزمان کجاست و طرف مقابل هم این موضوع را درک می کند. این یک بازی رو دور رو و در عین حال آگاهانه نسبت به توانایی طرفین است و اگر بازی را اینگونه ببینیم برای ما تغییر لحن آنقدر مهم نیست که تغییر رفتار مهم است. همانطور که برای غربی ها نیز تغییر در لحن ما آنقدر مهم نیست که تغییر در رفتار مهم است.

آشنا گفت: ما به اعتماد مقابل هنوز نرسیده ایم و طرفین هنوز به هم اعتماد متقابل ندارند.بحث بر سر این است که آیا ما در مسیر اعتماد سازی متقابل هستیم یا اینکه فقط یک طرف باید اعتماد سازی کند. به نظر می رسد اساس فشارهای غرب از گذشته تاکنون بر اساس این بوده است که ایران متهم است و باید اعتماد سازی انجام دهد.

وی تاکید کرد: تلاش های ایران از گذشته تاکنون این بوده که ما به غربی ها اعتماد نداریم و آنها باید اعتماد سازی کنند.کلید این قفل باید جایی پیدا شود و از این دور بسته عدم اعتماد باید خارج شویم و برای اینکه از این حالت بی اعتمادی دو طرفه خارج شویم باید منافع مشترک داشته باشیم.اگر ما توانستیم منافع مشترکی پیدا کنیم می توان آن را به منافع مشترک تبدیل کرد و اگر نتوانیم منفعت مشترک پیدا کنیم، حل این مشکل امکان ندارد چرا که طرفین به هم اعتماد ندارند.

مشاور رئیس جمهور خاطرنشان کرد: در گیم تئوری این بحث خیلی جدی مطرح است که اگر دو طرف به هم اعتماد ندارند، چگونه با هم بازی می کنند و چگونه بازی آنها باخت باخت می شوند.اگر می خواهند به برد برد برسند باید در همان زمینی که با هم اختلاف دارند، بازی کنند یا اینکه امکان دارد در مسیر دیگری که قابلیت بازی همراه با اعتماد است، بازی کنند. اگر آنجا که ساده تر است توانستند اعتماد یکدیگر را جلب کنند، می توانند در مرحله دوم آنجایی که بی اعتمادی حاکم است، وارد گفت و گوی توام با حداقلی از اعتماد شوند.

آشنا تصریح کرد: تلاش برای اینکه بخواهید طرف مقابل را قانع کنید که فرد خوبی هستم، جواب نمی دهد. کسی می تواند مذاکره کند یا لبخند بزند که دست پر باشد.اگر کسی دستش خالی باشد نمی تواند با قدرت مذاکره کند لذا تیم ایرانی با روی باز به آمریکا رفت نه با دست دراز.این دو مطلب کاملا جداست که آیا وقتی شما وقتی لبخند طرف ایرانی را می بینی در آن ضعف یا قوت درک می کنی و یا در آن انعطاف توام با توان درک می کنی؟

وی ادامه داد: اگر بخواهیم واژه نرمش قهرمانانه را خوب بفهمیم، معنای آن این است که شما نرمش نمی کنی که ببازی بلکه نرمش می کنی تا ببری.

مشاور رئیس جمهور تصریح کرد: فرق تسلیم و انعطاف حکمت آمیز در همین یک نکته است. فردی که می خواهد تسلیم شود نیازی به نرمش ندارد اما اگر بتوانید بگویید من استراتژی ها را حفظ می کنم و تاکتیک ها عوض می شود این رویکرد جدیدی خواهد بود. البته ممکن است که این رویکرد جواب دهد یا جواب ندهد. ما با طرفهایی مواجه نیستیم که با قصد قربت با ما مذاکره کنند بلکه آنها همانی هستند که 100 سال است آنها را می شناسیم.مسئله این است که ما آنها را می شناسیم و آنها نیز ما را می شناسند. آیا می توانیم چشم در چشم با هم کار کنیم به گونه ای که نبازیم؟ یا می گوییم زمین بازی برای شما و ما به جای دیگری می رویم؟

آشنا در پاسخ به سوالی مبنی براینکه اوباما بعد از دیدار با نتانیاهو اعلام کرده ایرانی ها به دلیل اثر تحریم های گذشته ما پای میز مذاکره آمده اند، گفت: اتفاقا متن سخنان آقای اوباما در اختیار بنده است. فکر می کنم آقای اوباما باید در ایران درک شود، چرا که او تحت فشار شدید کنگره است و مشکل بودجه دارد. بلافاصله بعد از اینکه با آقای روحانی تماس تلفنی گرفت، اعلام کرد و گفت قبل از اینکه برای بودجه به کنگره برود می خواهد موضوع گفت و گوی تلفنی با رئیس جمهور ایران را اعلام کند لذا فشار به روی اوباما در مسائل داخلی آمریکا زیاد است.

وی تاکید کرد: سفر آقای نتانیاهو به آمریکا نیز برای فشار به آمریکا در مورد مسئله ایران است. آقای اوباما هم درست می گوید و در عین حال غلط می گوید. او درست می گوید برای اینکه اگر تحریم ها اتفاق نیفتاده بود، ما(ایران و آمریکا) با یکدیگر کاری نداشتیم. تحریم ها اتفاق افتاد و ایران برای حل مسئله تحریم ها شروع به مذاکره کرد. این مذاکرات از پایین ترین سطح انجام شد تا به دوران مسئولیت آقای جلیلی رسیدیم و در حال حاضر نیز کار را به سطح وزرای خارجه رساندیم.

مشاور رئیس جمهور، خاطرنشان کرد: ایران باید نشان دهد این تحریم های غیر انسانی، غیر قانونی و غیر متمدنانه نه تنها در برنامه هسته ای ایران بلکه در برنامه موشکی ایران نیز هیچ تاثیری نداشته است. قبل از اینکه تحریم ها آغاز شود ایران غنی سازی بیست درصد نداشت و الان این فناوری را دارد و برنانه موشکی نیز به هیچ وجه متوقف نشده است.

آشنا گفت: سومین نکته ای که در بحث تحریم ها خیلی مهم است، این است که ایران نشان دهد آیا برنامه بزرگ آمریکایی ها که مسئله اصلی را جدا کردن ملت از دولت قرار داده بودند، اتفاق افتاده یا خیر؟ همه تحریم ها در واقع برای فشار بر ملت ایران و فشار ملت ایران بر دولت طراحی شده بود و این ایده اصلی پشت پرده همه تحریم ها بود.

وی اضافه کرد: اگر ملت ایران در انتخابات شرکت نمی کرد و درصد شرکت کننده بسیار پایین بود، پیروزی قطعی برای آقای اوباما و دیگران اتفاق می افتاد. اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی از شرکت مردم در انتخابات با این وسعت و کیفیت به عنوان حماسه سیاسی یاد می کنند و زمانی که آن مرد بزرگ از شرکت مردم در انتخابات به حماسه سیاسی یاد می کند، منظورش این است که کمر دشمن شکست و پایه اصلی تحریم ها و نظریه اصلی آن شکست.

مشاور رئیس جمهور، گفت: مردم در این انتخابات کسی را انتخاب کردند که به روشنی در برنامه های انتخاباتی از دو چیز سخن گفته بود. آقای روحانی اعلام کرده بود سانتریفیوژها باید بچرخد و چرخ کارخانه ها هم باید بچرخد یعنی ما این دو را با هم می خواهیم.

آشنا تصریح کرد: سوال این است که آیا می شود کاری کرد این دو با هم بچرخد یا باید یکی از آنها را در نظر گرفت.آمریکایی ها به ما گفتند که شما باید بین چرخیدن چرخ کارخانه هایتان و چرخیدن سانتریفیوژها یکی را انتخاب کنید. پاسخ برخی در ایران این بود که سانتریفیوژها باید بچرخد و کارخانه ها مهم نیست. پاسخ برخی این بود و متاسفانه هست که چرخه کارخانه ها فقط بچرخد و سانتریفیوژها مهم نیست اما در این میان فردی آمد و گفت که هر دو باید بچرخد و مردم به او رای دادند. لذا امروز این فرد در مقابل کسی قرار گرفته است که می گوید پایه نظریه من این بوده است که بین دولت و ملت فاصله بیاندازم.

وی خاطرنشان کرد: سوال این است که آیا جمهوری اسلامی ایران برای این مذاکره کرده که بگوید ببخشید و اشتباه کردم؟ آیا در مذاکره آقای ظریف و صحبت تلفنی اقای روحانی ذره ای کوتاهی از مواضع وجود دارد؟ ما که در آنجا حاضر بودیم نه تنها ذره ای کوتاهی وجود نداشته بلکه می گوییم هر لحظه آن افتخار بوده است.

مشاور رئیس جمهور تاکید کرد: گاهی ما می گوییم اساسا رئیس جمهور ایران حق ندارد که با رئیس جمهورآمریکا مذاکره کند. چه کسی باید بگوید این حق را دارد یا ندارد؟ مجلس می گوید که نگفته است. رهبری می گوید که نگفته است. ملت ایران هم نگفته است.

آشنا تصریح کرد: رئیس جمهور ایران غیر از رژیم صهیونیستی مرزی برای دفاع عزتمندانه از منافع مردم و منافع دینی و مصلحت عمومی ملت ایران نمی شناسد. او حاضر است برای رفع تحریم ها، ناکارآمد کردن تحریم ها و از یک سو حفظ موقعیت هسته ای ایران با رئیس جمهور آمریکا مذاکره کند. از چه چیزی در این میان می ترسیم؟ از چه چیزی نگران هستیم؟ آیا کسی که مذاکره می کند، از او نگرانی داریم یا از اصل مذاکره و محتوای مذاکره نگرانیم.

وی ادامه داد: اجازه می خواهم جای رژیم صهیونیستی حرف بزنم. رژیم صهیونیستی از هرسه این مباحث خیلی زیاد می ترسد. تمام منفعت رژیم صهیونیستی در این بوده که ایران از زبان خودش با مردم و مسئولین کشورهای جهان حرف نزند.

مشاور رئیس جمهور، خاطرنشان کرد: اسرائیل نا به کار از طرف ایران حرف بزند و نیت ایرانی را بگوید بدون اینکه ایرانی ها حق داشته باشند حرفی بزنند که در دنیا شنیده شود.رئیس جمهور ایران در بالاترین سطح حرفی را مطرح کرد که زبان گویای ملت ایران بود. در اینجا نتانیاهو از هر سه این موارد ناراحت است. او از اصل، محتوا و نتایج مذاکرات نیز ناراحت است. در چنین شرایطی که اسرائیل بسیار نگران مذاکره ایران و آمریکا است، ما در داخل به کجا می رویم؟

آشنا خاطرنشان کرد: ما نگرانی های اسرائیل را به خوبی درک می کنیم اما وزیر امور خارجه در مجلس شورای اسلامی هنگام دفاع از برنامه های خود به صراحت گفت که کار سیاست خارجی بسیار پیچیده است. حرف او این بود که یا اعتماد ندارید که انتخاب نکنید و اگر رای دادید، پشتیبانی کنید. معنای رای نمایندگان مجلس نیز پشتیبانی از آقای ظریف بود./م