به گزارش صبح الوند،؛ محمود مسگریان در سی‌وچهارمین صحن شورا با حضور مدرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان با تأکید بر اینکه هویت شهر به حفظ بناهای تاریخی شهر بازمی‌گردد؛ گفت: برای حفظ بناهای قدیمی واجد ارزش تاریخی باید دست به دست هم دهیم تا شاهد برخی حرکت‌های یک ماهه اخیر در حوزه تخریب برخی بناهای واجد ارزش نباشیم.

وی با تأکید بر اینکه مسئولیت ذاتی حفظ بناهای واجد ارزش تاریخی بر عهده اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان است؛ اظهار کرد: در این حوزه، وظایف قانونی سایر ارگان‌ها هم تعریف شده است که باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند.

مسگریان معتقد است: شرایط برای جلوگیری از تخریب ابنیه‌های تاریخی در سطح شهر فراهم شده است که با تلاش همه جانبه دستگاه‌های متولی و همکاری و نظارت مردم، مانع این گونه اقدامات شویم.

* صفری‌افلاکی: اعلام آمادگی شورا برای حفظ هویت شهر

رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و گردشگری شورای شهر همدان نیز اظهار کرد: شهر همدان از منظر تاریخی، طبیعی و در عرصه‌های فرهنگی، مذهبی و گردشگری جنگ ظرفیت‌های بسیار بالایی دارد و می‌توانند در سطح منطقه منحصر به فرد باشند.

حجت‌الاسلام ناصر صفری‌افلاکی معتقد است: میراث‌داران خوبی برای حفظ سرمایه‌های غنی فرهنگی خود نبوده‌ایم و شاید علت بر این بوده است که متولیان گذشته این امر قدردان این نعمت‌ها نبودند که اگر در سفرهای خود نسبت به ارزشمندی بناها و بافت تاریخی تأکید می داشتند، امروز شاهد این حجم از تخریب از سوی مالکان، دستگاه‌های دولتی، راه‌وشهرسازی و شهرداری نبودیم.

وی با اشاره به تخریب بافت تاریخی زیباترین محلات شهر همدان از جمله جولان، نظربیگ و حاجی؛ اظهار کرد: متاسفانه امروز تعداد محدودی از بناهای واجد ارزش تاریخی در بین آپارتمان های سرد و بی‌روح دیده می‌شوند که روح و هویت شهر را به ما نمایان می‌کنند و ضمن سر دادن آه حسرت برای عدم حفظ بیشتر بناها، در آن محل‌های باقی‌مانده، احساس آرامش می‌کنیم؛ زیرا معتقدم در صورت اجرای طرح معماری اصیل ایرانی- اسلامی، احساس آرامش و معنویت در شهر نمایان می‎شود.

صفری‌افلاکی با تأکید بر اینکه در حال حاضر مرثیه‌خوانی برای غفلت چندین ساله در حوزه حفظ میراث فرهنگی و تخریب آنان، جای بحث ندارد؛ گفت: بی‌شک بر کسی پوشیده نیست در 5 سال اخیر با توجه به اهتمام و توجه ویژه همگان و دولتمردان و بر اساس این مهم که محور توسعه شهر همدان در برنامه توسعه پنجم و ششم و سیاست های کلان، گردشگری است، باید ارزش ها و داشته‌های تاریخی را حفظ کرد، اما در این برهه زمانی، تکرار اشتباهات جای سوال دارد.

وی با اشاره به تخریب وسیع منطقه تاریخی کبابیان و تبدیل شدن این محله واجد ارزش به پارکینگ در دوره نخست شورای پنجم، اظهار کرد: انتظار می‌رفت تدبیر اساسی در این حوزه لحاظ می‎شد، هرچند اعمال مباحث قانون بناهای واجد ارزش تاریخی پیش از ثبت آنان هم موثر و نافذ است که متأسفانه در اطلاع‌رسانی این ماده قانونی، کوتاه شده است و باید این نقیصه جبران شود.

صفری‌افلاکی معتقد است: اگر مطالبه‌گری رسانه‌ها نباشد، کارها را جدی نمی‌گیرند؛ از این‌رو انتظار می‌رود رسانه‌ها در راستای اطلاع رسانی این قوانین و فرهنگ سازی عمومی پیش‎قدم شوند.

وی با اشاره به اظهارنظر برخی رسانه‌ها، شورا مسئول تخریب بناهای تاریخی است و شهرداری باید پاسخگو باشد؛ عنوان کرد: مسئول اصلی حفظ بناهای تاریخی، میراث فرهنگی است و قطعا انکاری هم وجود ندارد، زیرا وظایف میراث فرهنگی بر اساس اصل ۱۲۳ قانون اساسی تعریف شده است.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر همدان افزود: میراث فرهنگی بر اساس ماده ۱۵ اصل 123 قانون اساسی مکلف است ظرف مدت دو سال تمام بناهای واجد ارزش را شناسایی و رسماً اعلام عمومی کند که موعد این امر، ۲۲ تیرماه ۱۴۰۰ بوده و امیدواریم انجام شده باشد.

صفری‌افلاکی با توجه به اینکه روند ثبت ابنیه تاریخی به موازات مباحث کشوری طولانی است؛ اعلام کرد: شورای شهر همدان برای حفظ ارزش‌های تاریخی و هویت شهر اعلام آمادگی می‌کند.

وی همچنین خبر داد: طی بازدید از مدرسه مائده، این ابنیه واجد ارزش تاریخی در صورت توافق با مالک برای شهرداری بافت تاریخی شهر همدان تملک خواهد شد.

* نظری: تأکید بر تسهیل امور ابنیه‌ها از سوی دولت برای حفظ حقوق مالکانه

رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر همدان نیز در ادامه اظهار کرد: ابنیه و آثار تاریخی، شناسنامه‌های جامعه محسوب می‎شوند که اگر شناسنامه نداشته باشیم، هویت خود را از دست می‌دهیم، از این‌رو باید این آثار را به عنوان مستندات تاریخی، حفظ و‌ حراست کنیم؛ زیرا این آثار به یک نفر یا ارگان خاص تعلق ندارد.

علی‌اکبر نظری با بیان اینکه نکات تاریخی ارزنده و منحصر‌به‌فردی در سطح شهر همدان وجود دارد که قابل تأمل است؛ عنوان کرد: انواع ادیان مانند یهودیت، مسیحیت و زرتشتی در همدان وجود دارند که همگان در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده‌اند؛ از این‌رو برای تعامل ادیان در همدان می‌توانیم برنامه‌های بین‌المللی داشته باشیم، زیرا در هیچ کجای ایران مسجد و کلیسا کنار هم قرار ندارند.

وی افزود: گاهی اوقات جریانات سیاسی، برخی موارد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؛ اما نباید موجب شود بناهای واجد ارزش تاریخی را از دست دهیم و انتظار می‌رود این مباحث مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

نظری با اشاره به اینکه قانون اساسی، حقوق مالکانه را به رسمیت شناخته است؛ از این‌رو دولت باید در تسهیل امور حفظ و نگهداری ابنیه‌های تاریخی اقدامات اساسی انجام ‌دهد، گفت: بسته‌های حمایتی را باید برای مالکان در نظر بگیریم تا برای حفظ آنان، ترغیب شوند.

وی با تأکید بر اینکه ابنیه تاریخی باید شناسنامه داشته باشند؛ معتقد است: باید مشخص شود که چندین سال برای قدمت بنا نیاز است که به بافت ارزشی اطلاق یابد تا در این زمینه اطلاع‌رسانی شود و آموزش جامع صورت گیرد.

رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر همدان همچنین پیشنهاد داد: با توجه به بازنگری طرح جامع در شورای شهر، با هماهنگی راه‌وشهرسازی و شهرداری پهنه‌ای برای اختصاص به بافت واجد ارزش پیش‌بینی شود.

* بادامی‌نجات: شورا هم متولی حفظ بناهای تاریخی است

دیگر عضو شورای شهر همدان هم گفت: حفظ بناهای تاریخی وظیفه همگان بوده و قابل تفکیک نیست؛ از این‌رو پیش از میراث فرهنگی و شهرداری، شورای شهر هم متولی حفظ بناهای تاریخی است، زیرا ما شورای شهر هستیم، شهری که افتخار آن، تاریخ و تمدن آن است.

حمید بادامی‌نجات گفت: باید ادوار گذشته شورا نسبت به سیاست‌گذاری در حوزه حفظ میراث فرهنگی اقدام می‎کردند تا مالکان تشویق به تخریب بناهای واجد ارزش نشوند؛ اما اکنون فارغ از اینکه مقصر چه کسی است، باید به دنبال راهکارهایی برای حفظ باقی بناها باشیم، زیرا وجود ابنیه‌های تاریخی به‌مانند مدرسه ظفر کم نیست.

بادامی‌نجات با اشاره به اینکه شورا می‌تواند محور این امور باشد؛ اظهار کرد: امکان تملک تمام آثار تاریخی با بودجه‌های میراث فرهنگی، شهرداری و حتی سایر دستگاه‌های اجرایی وجود ندارد؛ از این‌رو باید سیاست‌های تشویقی و عملیاتی در شورا تعریف شود که مالکان را برای حفظ بنا تشویق کنیم و ارزش افزوده بنا ایجاد شود تا بتوانند از عواید آن بهره‌مند شوند.

به گفته وی؛ تخریب بناهای تاریخی و فشار افکار عمومی بر روی شورا و شهرداری معطوف به این دوره و دوره قبل نیست؛ بلکه باید درس عبرت بگیریم تا در آینده شاهد رخ دادن این اتفاقات تلخ نباشیم.

این عضو شورای شهر همدان با اشاره به اینکه میراث فرهنگی و شهرداری نمی‌توانند برای تمام بناهای ثبتی و غیرثبتی مأمور قرار دهند، اعلام کرد: با زور و‌ پول نمی‌شود از بناهای تاریخی محافظت کرد؛ بلکه باید دستورالعمل و سیاست‌های تشویقی را پیش‌بینی کنیم که مالکان آنها را حفظ کنند.

بادامی‌نجات معتقد است: هر زمان که میراث فرهنگی با شهرداری در تقابل قرار گرفته‌اند، شهر ضرر کرده است؛ اما در صورت همکاری این دو ارگان به‌ویژه در حوزه حفظ بناها، شاهد توسعه شهر بوده‌ایم.

* شهردار: تشکیل اتاق مشترک شهرداری و میراث برای حفظ هویت شهر

شهردار همدان در ادامه این جلسه با بیان اینکه اتاق مشترک شهرداری و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای حفظ بافت و بناهای تاریخی به‌عنوان هویت شهر تشکیل می‎شود، گفت: هفته‌های گذشته رسانه‌ها و فعالان میراث فرهنگی در حوزه تخریب بناهای تاریخی به خوبی عمل کردند، این در حالی بود که دستگاه‌های مربوطه مانند شهرداری و میراث فرهنگی، انفعالی عمل کردند و تقصیر را به گردن یکدیگر انداختند.

سید مسعود حسینی افزود: در حال حاضر ۱۶۷ خانه واجد ارزش در شهر همدان وجود دارد که میراث فرهنگی و شهرداری توانایی حفظ و نگهداری آنها را ندارند و امکان استقرار یک مأمور برای هر خانه هم وجود ندارد؛ از این‌رو به نظر می‌رسد حلقه مفقوده این مبحث، صداقت است و همان موقع باید با مردم و مالکان صحبت می‌کردیم که به ارزش ملک آگاه و نسبت به آن حساس می‌شدند و همکاری و مدیریت آنها را می‌طلبیدیم.

به گفته حسینی؛ این بناهای تاریخی برای ما واجد ارزش است؛ اما فعلا برای مالک، واجد ارزش نیست، از این‌رو باید ملک را برای مالکان هم واجد ارزش کنیم و اگر این دغدغه ما شد، شاید مالک نیز همراهی کند، زیرا مالکان مشکلاتی دارند که باید به آنها رسیدگی شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۲۰ بنای واجد ارزش در دست بناهای دولتی است و به عنوان مثال مسکن و شهرسازی 5 بنا دارد و اگر این بناها را حفظ و از آنها بهره‌برداری کند، الگوسازی می‌شود، اعلام کرد: در نظر داریم خانه پوستی‌زاده را به بوتیک ‌هتل تبدیل کنیم تا الگوسازی شود.

حسینی ادامه داد: خانه‌های واجد ارزش، تک محصول‌ هستند و در آینده مانند آنها را پیدا نمی‌کنیم؛ از این‌رو باید در حوزه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌رسانی به مالکان تلاش کنیم و قیمت واقعی را برای آنها روشن کنیم.

شهردار همدان معتقد است: میراث فرهنگی به عنوان متولی حفظ و نگهداری از بناهای تاریخی، فرماندهی حراست از بناهای تاریخی را در دست بگیرد و دستگاه‌های دیگر و مردم هم به این اداره کل کمک کنند، از سوی دیگر از نهادهای مردمی نیز کمک خواستیم تا برای حفظ و نگهداری این بناها به میدان بیایند.

حسینی با اشاره به اینکه باید از خیرین حوزه میراث فرهنگی یاری بطلبیم، ادامه داد: در حوزه اجرا، بحث اختلاف نیست و باید همه با هم شهر را نجات دهیم و بسته‌های تشویقی را نیز در نظر خواهیم گرفت؛ از این‌رون شهرداری آمادگی دارد در حوزه حفظ میراث فرهنگی در راستای منفعت شهر و مردم پیش‎قدم باشد.

* مالمیر: مشارکت بخش خصوصی برای حفظ بناهای تاریخی

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در پایان با بیان اینکه امکان ندارد پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین، خالی از عناصر تاریخ و تمدن باشد؛ گفت: در کنار اقدامات سلبی برای جلوگیری از تخریب بناهای تاریخی باید اقدامات ایجابی هم ایجاد کنیم تا مالک برای حفاظت و‌ نگهداری از ابنیه رغبت داشته باشد، همچنین بخش خصوصی باید برای حفظ بناهای تاریخی مشارکت کرده و این بار از دوش دولت برداشته شود که این اتفاق به تدریج در همدان اتفاق خواهد افتاد و باید کمک کنیم مراحل گذار را طی کنیم.

علی مالمیر با اشاره به اینکه اگر همه خود را در برابر بناهای تاریخی مسئول بدانیم خیلی از مشکلات حل می‌شود، اظهار کرد: وقتی دفتر مشترک شهرداری و میراث فرهنگی شکل بگیرد، میراث و شهرداری با هم راهکارهای سازنده را پیدا می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه در رابطه با بافت و بناهای تاریخی، دنیا تجارب مختلفی را کسب کرده‌ که می‌توانیم از آنها استفاده کنیم، افزود: عزمی که همه دستگاه‌ها باید کنار هم جمع شوند، حلقه مفقوده این مبحث است. 

مالمیر با بیان اینکه ضوابط حفاظتی که برای جلوگیری از تخریب بناهای تاریخی مصوب شده سلبی و حداقلی است و نیاز به طرح ویژه‌ای در این زمینه داریم، گفت: اگر قرار باشد کمک‌هایی در این مورد داشته باشیم باید مشوق‌هایی را در نظر بگیریم که این مهم از عهده یک دستگاه به تنهایی بر نمی‌آید.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان با اشاره به اینکه می‌توانیم برای بنای تاریخی کاربری تعریف کنیم، گفت: این موضوع مستلزم کنار هم بودن دستگاه‌های مرتبط است تا خروجی‌های خوبی را در این زمینه شاهد باشیم.

مالمیر با بیان اینکه شهرداری پروژه مجموعه مرکز محله کبابیان را برگرداند و بازسازی آن را آغاز کند تا تخریب‌ها و صدمه‌ جبران‌ها شود، افزود: تخریب مدرسه ظفر را می‌توانیم جبران کنیم؛ اما باید درگیر طرح ویژه شویم، از سوی دیگر لیست بناهای واجد ارزش در بافت‌ها کاملا مشخص است و بناهای خارج از بافت هم در حال انجام بوده و ممکن است هر لحظه بناهای جدیدی کشف شود که در مجموع این مهم، اقدام پویایی است.

وی در ادامه با بیان اینکه اگر بگوییم میراث فرهنگی متولی بافت و بناهای تاریخی است، اما در ضوابط این متولی بودن را نپذیریم، دوگانگی است؛ اعلام کرد: تمام ابنیه شهر همدان شناسنامه دارد، از سوی دیگر باید مشخص شود چه کسی مسئول حفاظت بنای غیرمیراثی، است و مالکان بناها در مورد بناهای خود وظیفه دارند و هر گونه اقدامی باید با نظارت میراث فرهنگی انجام شود.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با اشاره به اینکه شهر همدان دو مزیت استراتژیک گردشگری با محوریت شأن تاریخی و ظرفیت طبیعی دارد، بیان کرد: زمانی که بتوانیم این دو مورد را حفظ کنیم می‌توانیم در افق راهبردی از حوزه گردشگری بهره ببریم.