به گزارش صبح الوند، منطقه همدان، از سویی دیگر شایعاتی همچون نبود نظارت بر سلامت شیر، کامل نبودن تجهیزات پاستوریزاسیون شیر در فرآیند سنتی، درجنشدن تاریخ تولید و انقضا، نبود تجهیزات آزمایشگاهی، شستوشوی نامناسب تجهیزات و استفاده از ظروف بستهبندی نامناسب بخشی از نگرانیهایی است که در بین مردم ما وجود دارد.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی با حضور در دفتر ایسنا گفت: همدان به لحاظ شرایط اقلیمی و جغرافیایی یکی از استانهای مطرح در تولید شیرخام در کشور است بهطوریکه دسترسی به مرکز کشور و استانهای غربی همچنین تولید علوفههای باکیفیت، استان شناخته شدهای در این موضوع شده است.
محمد نظرپور با اشاره به وجود یک میلیون و 400 هزار رأس گوسفند و 110 هزار رأس بز و بزغاله در استان همدان افزود: در استان همدان 376 هزار رأس گاو و گوساله اصیل، دورگ و بومی داریم که 17 هزار رأس از این دامها اصیل، 300 هزار رأس گام دورگ و 60 هزار رأس گاو بومی هستند.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی استان همدان در ادامه عنوان کرد: حدود 92 درصد تولید شیرخام از دام سنگین و 8 درصد از دام سبک است که 14 درصد از شیر به دست آمده از واحدهای صنعتی و 86 درصد از تولیدات شیرخام از دامهای سبک و سنگین روستایی است.
وی ادامه داد: سه تشکل در استان با عناوین اتحادیه دامداران با 13 تعاونی عضو، یک اتحادیه صنعت دامپروری با 22 تعاونی عضو و یک تعاونی تلاشگران با 13 تعاونی عضو که در راستای تأمین علوفه دامداران و جمعآوری محصول تولیدی شیرخام دامداران تلاش میکنند، در همدان فعال است.
نظرپور بیان کرد: از میزان شیرخام استان که روزانه هزار تن میشود، 116 تن صرف خود مصرفی دامها، 242 تن به مصرف ساکنان روستا و 570 تن جذب کارخانه های داخل و خارج استان و 42 تن نیز جذب سایر مصارف میشود.
وی درباره شرایط و مقررات دریافت مجوزات قانونی برای پروانه بهرهبرداری گاوداری نیز گفت: در راستای احداث واحدهای جدید گاو شیری پروانه صادر میشود و متقاضیان با مراجعه به جهاد کشاورزی میتوانند مجوزهای لازمه را دریافت کنند البته الزاماتی به این نحو که به ازای هر 5 رأس گاوی که درخواست مجوز داده میشود باید یک هکتار کشت علوفه در کنار دامپروری ایجاد شده باشد و آب مورد نیاز 140 لیتر به ازای هر رأس و 100 متر مربع زمین داشته باشد همچنین سرمایهگذاری لازم برای ایجاد دامپروری به ازای هر رأس 35 میلیون تومان ثابت و 8 میلیون تومان سرمایه جاری نیاز است.
مدیرعامل تعاونیهای فرآوردههای لبنی استان همدان نیز با حضور در نشست ایسنا، با بیان اینکه میزان مصرف شیر در کشور بسیار پایین و در بین کشورهای دنیا جزء پایینترین سرانههای مصرف است، گفت: سرانه مصرف شیر و لبنیات در استان 110 کیلوگرم و در کشور به 130 کیلوگرم میرسد.
محمود رشادی ادامه داد: لازمه یک زندگی سالم داشتن بدنی سالم است در غیر اینصورت همه چیز مختل خواهد شد که این میزان استفاده مردم همدان مسأله مهمی است و باید روی آن کار کارشناسی شده انجام داد.
وی با اشاره به فعالیت مغازههای فله فروشی شیر به صورت سنتی، اظهار کرد: شیر بستر بسیار قوی برای رشد سریع میکروبها دارد و مادهای است که در آن میکروبها به سرعت رشد کرده و اسید آن به سرعت بالا میرود به همین علت اگر شیری به کارخانه برگشت بخورد سریع معدوم خواهد شد.
رشادی با طرح این سوال که چگونه است شیر با این سرعت فساد در مغازههای فله فروشی سنتی خراب نمیشود؟ اذعان کرد: این سوال را باید دستگاههای نظارتی پاسخگو باشند، ما مخالف عرضه مواد لبنی از مراکز خرده فروشی نیستیم اما معتقدیم باید در این مراکز پارامترهای قانونی رعایت شود.
این مقام مسئول بیان کرد: حدود 10 دستگاه نظارتی به صورت مستمر کارخانههای تولید لبنیات و شیر را کنترل میکنند و در صورت مشاهده کوچکترین آلودگی پروانه استاندارد آن را لغو یا معلق خواهند کرد.
وی تأکید کرد: بیش از 50 واحد تولیدی لبنی مشمول پروانه اجباری و کد استاندارد است اما با وجود اینکه این استانداردها به صورت اجباری هستند، محصولات بسیاری بدون رعایت استاندارد عرضه میشود.
رشادی با بیان اینکه نزدیک 20 کارخانه فعال لبنیات و شیر دراستان داریم اما فعالیت برخی از آنها تنها به 5 درصد میرسد، افزود: تمامی کارخانههای استان مجهز به آزمایشگاههای پیشرفته هستند و همه محصولات از مرحله ابتدایی تا انتهایی مورد آزمایش قرار میگیرد همچنین تمامی کارمندان و کارشناسان آن زبده و با تحصیلات بالا هستند.
وی با اشاره به اینکه هیچ یک از مغازههای فله فروشی به آزمایشگاه مجهز نیستند، بیان کرد: محصولی که دست مردم میرسد باید در اوج سلامت باشد و اگر شیر با سیستمهای اتوماتیک تهیه نشود آلودگی آن به مردم منتقل و همین شیر که مایه سلامتی است، موجب بیماری خواهد شد.
مدیرعامل تعاونیهای فرآوردههای لبنی استان ضمن تأکید بر اینکه مخالف عرضه و تولید به صورت سنتی نیستیم، اظهار کرد: روغن شیر در حالت آماده سازی سنتی در مغازهها گرفته نمیشود و همین علت باعث خوشمزهتر شدن آن میشود و برخی آن را دلیل بر سالمتر و ارگانیک بودن شیر میدانند و تصور میکنند این محصول به صورت مستقیم و پاکیزه وارد مغازه میشود.
،وی ادامه داد: شیری که از کارخانه وارد مغازه میشود، همان شیری است که در دامداریها تولید میشود و چیزی به نام شیر مصنوعی نداریم تبلیغات غلط نباید وارد جامعه شود چرا که این تبلیغات سوء موجب عدم استفاده مواد لبنی توسط مردم میشود.
رشادی عنوان کرد: کارخانههای لنبی به صورت مستمر زیرنظر بازرسی چندین سازمان مختلف هستند و جز در شرایطی که بار میکروبی و حررات شیر کاهش پیدا کرده، نمیتوانند مواد نگهدارنده به محصول بزند.
وی با تأکید بر اینکه هیچکارخانهای آبرو و حیثیت خود را با افزودنیها از بین نمیبرد، تصریح کرد: در کارخانههای شیر صنعتی و تحت نظارت نیازی به افزودن، مواد نگهدارنده نیست و در صورت وجود هرگونه افزودنی باید مقدار آن در لیبل درج شود.
این مقام مسئول با بیان اینکه شیر را باید در سالمترین شرایط ممکن به کارخانه ها انتقال داده شود که هزینه این نگهداری و انتقال بسیار بالا است، گفت: شرایط انتقال لبنیات به صورت سنتی در شرایط طبیعی و در معرض هرگونه هوایی با مخازن و تانکرهای غیر پاکیزه و بدون دستگاه خنک کننده صورت میگیرد که سبب میشود آلودگیهایی بسیاری در این شرایط رشد کنند.
وی بیان کرد: شیر بعد از عمل پاستوریزه شدن دیگر آلودگی نخواهد داشت و میکروبهای آن گرفته میشود اما این عمل در دمایی صورت میگیرد که ویتامینهای موجود در شیر از بین نرود و تبدیل به هر محصولی لبنی به شرط پاستوریزه بودن و حفظ ویتامینهای آن می شود.
مدیرعامل تعاونیهای فرآوردههای لبنی استان افزود: محصولات پاستوریزه تاریخ مصرف محدودی دارند اما محصولات استرلیزه به علت اینکه در دمای 135 درجه قرار می گیرند تاریخ مصرف طولانیتری خواهند داشت اما میکروب و ویتامینهای شیر هر دو از بین خواهند رفت.
وی با بیان اینکه مدت نگهداری شیر پاستوریزه یک هفته و شیر استرلیزه یک ماه خواهد بود، اضافه کرد: برای جبران ویتامینهای شیر، کارخانه موظف است ویتامینهایی که شیر از دست داده، به آن برگرداند که این مورد فقط در کارخانهها مقدور است همچنین پاکتهای استرلیزه که معمولا وارداتی هستند، به هیچ وجه نور از آن عبور نمیکند.
رشادی با بیان اینکه همدان استان دهم در تولید شیر و لبنیات کشور است و در گذشته استان در رتبه دوم این امر قرار داشت، عنوان کرد: در گذشته 51 کارخانه در استان به امر تولید شیر و لبنیات اشتغال داشتند که به مرور زمان تحلیل رفتند یا تغییر کاربری دادند چرا که این عرصه سودآوری زیادی ندارد و تحت نظارت شدید قرار دارد به همین علت تولید در این عرصه زیاد دل چسب نیست.
وی خاطرنشان کرد: تعاونی تولیدکننده شیر در سال 72 با 18 کارخانه عضو آغاز به کار کرد و همچنان در حال فعالیت است اما قبل از سال 72 نزدیک به 34 کارخانه در استان شکل گرفته و قدمتشان چیزی حدود 30 سال است.
این مقام مسئول با بیان اینکه سال گذشته شرکت لبنیات پلاره به عنوان صادرکننده برتر و نمونه استانی برگزیده شد،یادآور شد: شرکتهای همدانی از جمله پگاه بسیاری از محصولات خود را به کشورهای خارجی صادر میکنند همچنین محصولات این شرکتها در استانهای بزرگی در کشور با استقبال خوبی روبهرو شدهاند اما این استقبال در خود استان کمرنگتر است.
رئیس اداره دامپزشکی شهرستان همدان نیز ضمن تقدیر از نقش مهم رسانهها به ویژه ایسنا در فرهنگسازی حوزه بهداشت، عنوان کرد: هنگامی که شیر پاستوریزه یا استرلیزه میشود دیگر نیازی به نگهدارنده ندارد چرا که باکتریهایی که در شیر رشد و موجب فساد آن میشود از بین میروند تا شیر فاسد نشود.
امیرحسین نقیپور با بیان اینکه در عمل پاستوریزاسیون شیر را در دمای 72 درجه 15 ثانیه حرارت میدهند که باعث ماندگاری شیر بین 5 تا 15 روز میشود، ادامه داد: استرلیزه کردن شیر در دو حالت قرار دادن در دمای 110 تا 120 درجه سانتیگراد بین 10 تا 20 دقیقه یا قرار گرفتن در دمای 150 تا 130 درجه سانتیگراد 1 تا 3 ثانیه حرارت میدهند که ماندگاری شیر به 6 ماه میرسد و میتوان آن را در یخچال نگهداری کرد.
وی با بیان اینکه 50 تا 90 درصد ویتامینهای محلول در آب ممکن است در اثر حرارت از بین برود، اظهار کرد: چربی شیر 4 تا 5.3 درصد است یعنی چربی بیش از حد موجب طعم بهتر آن میشود اما وقتی شیر را حرارت میدهیم 7 تا 10 درصد چربی آن افزایش پیدا میکند.
رئیس اداره دامپزشکی شهرستان همدان با بیان اینکه فسفر موجود در شیر گاو حدود 6 برابر نیاز بدن است و وقتی شیر جوشانده شود فسفر آن تهنشین میشود که برای کلیهها مضر است، عنوان کرد: طبق استاندارد ملی در شیر خام باید کمتر از یک میلیون میکروب در سیسی وجود داشته باشد تا کارخانهها آن را تحویل بگیرند اما کارخانههای ما خوشبختانه کمتر از 100 هزار تحویل میگیرند.
رئیس نظارت و بهداشت عمومی و مواد غذایی دامپزشکی استان همدان نیز با حضور در دفتر ایسنا، با بیان اینکه باید طرح پلیس بهداشتی برای حفظ سلامت ایجاد شود، گفت: کشور ما از گذشته سنتی بوده و بعد به صنعتی شدن روی آورده است بر همین اساس ظرفیتهای سنتی را نمیتوان از دست داد.
آرش سامی با بیان اینکه ما ضمن پرورش و حفظ سنتها به دنبال مجهز و به روز شدن هستیم، ادامه داد: در بحث کاهش بیماریهای دامی با نظارتها و واکسیناسیون به ویژه در زمینه تب مالت شاهد کاهش چشمگیری این بیماری بودیم.
وی با بیان اینکه 1415 بیماری عفونی در دنیا شناخته شده که 61 درصد آنها بیماری مشترک انسان و دام است و سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده هر دو سال یکبار شاهد بیماریهای نو پدید خواهیم بود، تأکید کرد: نقش دامپزشکی علاوه بر مطالعه، رصد، آزمایش، پیشگیری و کنترل است که نقاط بحرانی را شناسایی و محصول را از مزرعه تا خانه زیر ذرهبین قرار میدهد.
سامی با اشاره به اینکه 53 واحد جمعآوری شیر در سطح شهر همدان وجود دارد، یادآورشد: کارخانجات استان باید تلاش کنند ذائقه مردم را بشناسند و طبق آن محصولات پر کیفیت تولید کنند.
وی با تأکید بر اینکه برای بهروز شدن باید نیازهای مردم را بشناسیم، تصریح کرد: برای داشتن یک محصول بهداشتی باید برنامهریزی درستی داشته باشیم که خوشبختانه جهادکشاورزی در این زمینه ورود خوبی داشته و آموزشهای مهمی در زمینه دامپزشکی ارائه میدهد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه واحدهای تولیدی رتبهبندی شوند، یادآور شد: کارخانجات در زمینه افزایش ماندگاری محصولات غذایی تمهیداتی بیندیشند.
وی با بیان اینکه بهداشت قله ندارد بلکه هزینه دارد، گفت: اگر میخواهیم محصول بهداشتی داشته باشیم باید هزینه کنیم و هزینه به معنای بستهبندی شکیل نیست بلکه ما باید آموزش دهیم و مردم محصولات بهداشتی سالم را از تولیدکنندگان مطالبه کنند.
عضو اتحادیه خواروبار و لبنیات همدان نیز با اشاره به اینکه هرچه نظارت از واحدهای لبنی بیشتر شود، رضایتمندی مطلوبی حاصل میشود، اظهار کرد: نحوه توزیع شیر در سطح شهر به شکل صحیحی انجام نمیشود.
رحیم عظیمی درباره تزریق سودا و جوششیرین به شیرهای سنتی برای حفظ ماندگاری بیشتر، گفت: اصلا چنین چیزی در لبنیات سنتی همدان وجود ندارد و اگر چنین چیزی نیز وجود داشته باشد از تولیدیها خواهد بود و مغازهداران نه اطلاعات این کار را دارند و نه همچین کاری را میتوانند انجام دهند.
وی با اشاره به اینکه هر دو هفته یک بار از واحدهای عرضه لبنیات سنتی نظارت و نمونهبرداری انجام میشود، خاطرنشان کرد: جای نگرانی برای مراکز غیرمجاز نیست چرا که تمامی میکروبهای شیر با جوشاندن از بین میرود.
وی ادامه داد: حدود 62 مغازه فروش لبنیات سنتی دارای پروانه بهرهبرداری و تولید در همدان وجود دارد که علاوه بر این موارد 100 مغازه غیرمجاز نیز وجود دارد که نیمی از این تعداد لبنیات صرف و نیمی دیگر محصولات لبنی را در خواروبار فروشی ها عرضه میشود.
عظیمی با بیان اینکه تمام شیرهایی که در لبنیاتهای سنتی به فروش میرسد هرهفته و هرماه توسط اتحادیه بازرسی میشود، عنوان کرد: بسیاری از آلودگیهای درون شیر به لبنیاتهای سنتی ربطی ندارد و آلودگی موجود، در همه شیرها وجود دارد.
وی با بیان اینکه شیر با جوشاندن همه مشکلات و آلودگیها از بین میرود و ما در مغازههای لبنیاتی شیر مصرفی را حتما میجوشانیم، ادامه داد: در شیر جوشیده شاید یک سری از ویتامین های موجود در شیر کم شود اما بیماریهای سل و تب مالت در آن وجود ندارد.
وی وجود وایتکس در شیر را نفی کرد و ادامه داد: افزودن وایتکس به شیرهای سنتی غیرممکن است و معتقدم در لبنیاتهای سنتی این امر صورت نمیگیرد و تاکنون نیز همچین تقلبی مشاهده نشده است.
عظیمی درباره نگهدارندههای شیر گفت: لبنیات سنتی که از صبح جمعآوری میشود، بلافاصله جوشانده شده و یا به صورت شیر درمیآید و نیازی به ریختن نگهدارنده نیست اما در کارخانه ها به علت حجم بالای شیر احتمال وجود نگهدارنده هست اما در لبنیاتهای سنتی این امر وجود ندارد.
وی تصریح کرد: برخی از اوقات دامدارانی که شیر آنها میماند و به کارخانه نمیرسد و به اصطلاح ما میتُرشد، به کارخانهها تحویل میدهند و آنها نیز به جای معدوم کردن شیر فاسد، به مصارف دیگری همچون دوغ میرسانند که در لبنیات سنتی این امر وجود ندارد.
وی درباره تحویل شیرهای آلوده از سوی دامداریها، خاطرنشان کرد: این مسأله اصلا قابل قبول نیست چرا که این امر یکباره و دوباره نیست و از طرفی افراد مغازهدار با دامدارنی طرف قرارداد هستند که قابل اطمینان بوده وبه محض خراب بودن شیر موجود آنها را باز میگردانند.
عظیمی افزود: 70 درصد شیرهای سنتی تبدیل به ماست می شوند و شیر نیز تا نجوشد تبدیل به ماست نمیشود بنابراین لبنیات سنتی باید جوشیده شود و شیر فاسد و مسموم به ماست تبدیل نمیشود.
وی با بیان اینکه همه مراکز جمعآوری شیر در سطح شهرها باید زیرنظر دامپزشکی باشد و دامداران صنعتی نیز باید مجوزهای لازم را داشته باشند، تصریح کرد: همه واحدهای فروش لبنیات سنتی از مراجعی شیر خود را تأمین میکنند که یا زیرنظر مراجع ذیربط باشد و یا زیرنظر مراکز جمعآوری شیر در غیر اینصورت ادارههای ذیربط حق پلمب واحدهای خاطی را دارند.
دیگر عضو اتحادیه خوار و بار و لبنیات همدان نیز با حضور در ایسنا، با اشاره به انتقادات وارد شده نسبت به تمیزی و سالم بودن شیر و لبنیات در واحدهای صنفی، عنوان کرد: به همان صورت که شیر به واحدهای صنعتی به صورت پاستوریزه وارد میشود، به همان شکل نیز به واحدهای صنفی وارد میشود.
امیر غلامی ادامه داد: در صورت مشاهده هرگونه تخلف در واحدهای صنفی و سنتی، واحد مختلف به اتحادیه معرفی و مرکز آنها پلمپب میشود همچنین از ابتدای سال تاکنون تنها ۲ مورد تخلف اعلام شده است.
وی با بیان اینکه تخلفات در شیر خیلی گسترده بوده و موارد مختلفی همچون افزودن آب یا نمک برای بالا بردن حجم و غلظت شیر وجود دارد، اظهار کرد: برای جلوگیری از این امر نمونهبرداری و آزمایشهای مکرر صورت گرفته و با واحد های بدون پروانه برخورد شده است تا امروز با چنین درصدی روبهرو هستیم.
ایسنا
دیدگاه شما