به گزارش صبح الوند، فوآد ایزدی کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در خصوص سند باز طراحی راکتور اراک گفت: شرط چهارم نامه رهبر معظم انقلاب در نامه به رئیس جمهور پیرامون همین مسئله است، در نامه رهبری به رئیس جمهور در خصوص باز طراحی راکتور اراک آمده است، "اقدام در مورد نوسازی کارخانه‌ اراک با حفظ هویّت سنگین آن، تنها در صورتی آغاز خواهد شد که قرارداد قطعی و مطمئن درباره‌ طرح جایگزین و تضمین کافی برای اجرای آن منعقد شده باشد."

وی افزود: همانطور که مشخص است، رهبری سه شرط را برای باز طراحی راکتور قرارداده‌اند، اولین شرط آن است که هویت سنگین راکتور اراک حفظ شود، دوم قراردادی قطعی و مطمئن منعقد گردد و سوم اینکه تضمین کافی برای اجرای قرارداد گرفته شود.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار داشت: در متن قرار داد تنظیم شده کوچکترین اشاره‌ای به هویت آب سنگین بودن اراک، نداریم و اگر از اول تا به آخر متن قرارداد را نگاه کنیم هیچ کجای قرار داد نگفته است که وضعیت راکتور اراک قرار است به چه صورت باشد.

ایزدی با بیان اینکه این قرار داد هیچ قطعیتی ندارد و مطئمن نیست، عنوان کرد: قرارداد زمانی مطمئن خواهد بود که اگر یک زمانی کشورهایی که متعهد شده‌اند ما را در باز طراحی راکتور اراک کمک کنند، به تعهدات خود عمل نکردند، ما بتوانیم به یک مرجعی مراجعه کنیم و این مشکل را حل کنیم.

وی تصریح کرد: در متن سند باز طراحی اراک مرجعی که قرار است مشکل بین ایران و سایر کشورهای طرف قرارداد را حل کند، خود کشورهای 1+5 هستند، یعنی در حقیقت طرف دعوا و قاضی یکی هستند و به همین خاطر ما هیچ تضمینی نداریم که کشورهایی که تعهد داده‌اند، به تعهداتشان عمل کنند.

این کارشناس مسائل سیاسی در خصوص مشکلات بندهای سند باز طراحی راکتور اراک گفت: در بند اول سند باز طراحی راکتور اراک آمده است که مسئولیت این کارخانه با کشور ایران است، یعنی طرف مقابل مشاوره می‌دهد و یا در جای دیگری آمده است که باید تایید کند ولی هیچگونه مسئولیتی نمی‌پذیرد، در رابطه با اینکه این پروژه انجام شود.

ایزدی با بیان اینکه ساخت راکتور اراک بیش از 20 سال طول کشیده است و در روزهای پایانی به سر می‌برد اظهار داشت: ایران تعهد کرده است که این راکتوری که ساخت آن 20 سال طول کشیده است را در قلبش بتون ریزی کند و کشورهای غربی یک راکتور جایگزین برای ایران بسازند، اما کشورهای غربی در ساخت هیچ مسئولیتی را قبول نکرده‌اند، در صورتی که در تخریب کاملا مشخص است که چه کاری باید انجام بدهند.

وی افزود: در بند دوم این قرارداد، کلیه امور در خصوص طراحی بین 1+5 انجام می‌شود و تنها کاری که آن‌ها انجام می‌دهند این است که با ایران مشورت می‌کنند و اینکه آیا به نظرات ایران هم توجه خواهند کرد یا نه این دیگر مشخص نیست و بازهم در اینجا تعهدی را قبول نمی‌کنند که به نظرات ایران در خصوص طراحی راکتور اراک توجه‌ای داشته باشند.

کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به بند سوم سند باز طراحی راکتور اراک گفت: در این بند آمده است که کمک‌هایی که کشورهای غربی قرار است به کشور ما بدهند ،نباید در تعارض با قوانین ملی این کشورها باشد، یعنی اگر چند صباح دیگر کنگره آمریکا قانونی تصویب کرد که آمریکا نباید در حوزه اراک فعالیت کند، ما این را قبول کرده‌ایم که آمریکایی‌ها طبق قوانین ملی خودشان عمل کنند و کار را نیمه کاره رها کنند.

ایزدی با بیان اینکه ما نمی‌توانیم هیچ اعتراضی نسبت به بد عهدی کشورهای 1+5 داشته باشیم، چرا که خودمان این شرط را قبول کرده‌ایم خاطر نشان کرد: اگر ما در این قرارداد بنویسیم که مصوبات مجلس شورای اسلامی برای 1+5 لازم الاجراست، یقینا کشورهای غربی اعتراض خواهند کرد اما کشور ما همچین شرطی را در خصوص دستگاه‌های داخلی کشورهای غربی پذیرفته است.

وی در خصوص بند پنجم سند بازطراحی راکتور اراک گفت: در این بند طرف مقابل در حوزه‌هایی که می‌خواهد تصمیم گیری کند، تصمیم می‌گیرد و نظرش را به ایران می‌گوید ولی کوچکترین تعهدی ندارد که به نظرات کشور ما توجه کند.

کارشناس مسائل سیاسی گفت: در بند ششم که مشکلات آن از سایر بندها بیشتر است، 1+5 باید تمامی کارهایی را که به جهت باز طراحی این پروژه انجام خواهد شد تایید کند، و غربی‌ها در اینکه قدم به قدم این پروژه را وابسته به تایید خودشان کنند کاملا شفاف هستند ولی در اینکه این پروژه یک نتیجه‌ای داشته باشد هیچگونه مسئولیتی را نمی‌پذیرند و می‌گویند مسئولیت این پروژه به عهده ایران است.

ایزدی در خصوص مشکلات بندهفتم اظهار داشت: اگر بین ایران و کشورهای 1+5 اختلافی صورت بگیرد، کمیسیون مشترک تصمیم خواهد گرفت و چون 5 عضو از 8 عضو این کمیسیون غربی هستند، یقینا رای صادر شده در این کمیسیون به نفع غرب خواهد بود.

وی افزود: متنی که منتشر شده است نه با نامه رهبر معظم انقلاب همخوانی دارد نه با استقلال کشور کوچکترین هماهنگی دارد، چراکه ما از یک طرف متعهد به تخریب راکتوری شده‌ایم که تقریبا کارش به پایان رسیده است و از آن طرف پذیرفته‌ایم که حرکت‌هایی که کشور می‌خواهد در صنعت هسته‌ای انجام بدهد باید به تایید کشورهای غربی برسد.