به گزارش صبح الوند، « من اولین اسب اصیل (عرب) را درسن ۱۰سالگی دیدم. او یک سیلمی به رنگ کرنگ براق بود که پیش کشی وتقدیمی ازطرف پادشاه عربستان سعودی به شاه بود که پس از مدتی لنگ شد(درمسابقه) و در نتیجه به افسران سواره نظام هنگ قزاق سپرده شد.

او اسبی بود که قبل از سلطنت رضا خان در اختیارش بود اسبی به نام ایلد یریم (درزبان ترکی به معنای رعد وبرق) که این اسم مناسبی برای یک اسب عرب نیست.»

آنچه خواندیم قسمتی از زندگی نامه مریلی قرگوزلو مادر پرورش دهندگان اسب اصیل در ایران است که بعد از مرگ وی منتشر شد.

نام مرحومه ‘مری لیلی قره گوزلو’ به عنوان ‌مادر پرورش دهندگان اسب اصیل در کشورمان زبانزد است.

لیلی که در منطقه با نام ‘مهری یا مری خانم’ شناخته می شد،‌ توانست به عنوان نخستین فعال پرورش دهنده، اسب اصیل عرب ایرانی را در کشورمان پرورش و معرفی کند.

بدون تردید مهمترین شخصی که در پرورش، اصلاح و نگهداری اسب در همدان نقش ویژه را ایفا کرد، استاد ‘مری لیلی قره گوزلو’ بود که ۸۰ سال به این شغل پرداخت.

همدانِ پایتخت تابستانی امپراتوری هخامنشی

خانم قره گوزلو بنیانگذار تبارنامه اسب اصیل عرب ایرانی و ثبت آن در سازمان جهانی اسب عرب ‘واهو’ و نیز موسس کانون اسب اصیل ایران بود.

این بانوی پرتلاش در روستای زیبا وسردسیری بدون جاده کوهستانی و واقع شده درموقعیتی بی نظیروشاعرا نه ورکانه سکنی داشت و دختر دکترنقی‌خان قراگوزلو، خان روستای ورکانه بود که بعد از مرگ نقی خان احترام خاصی اهالی روستا برای او قایل بودند.

مری لیلی از سه سالگی بر زین اسب پدر نشست و سواری آموخت و بعد از مرگ پدرش او بعدها با مجید بختیار یکی از خان‌های بختیاری در شوشتر، نماینده مجلس شورای ملی و از روسای ایل بختیاری، ازدواج کرد که نژاد اسب اصیل خوزستان را، که به زودی به تنها علاقه لیلی بدل شد، به او معرفی کرد.

مری لیلی علاقه فراوانی به اسب اصیل عرب داشت و سالهای سال به پرورش و معرفی اسب اصیل پرداخت.

مری لیلی با سفر به مناطق صعب العبور غرب ایران نخستین تبارنامه اسب اصیل را بنا نهاد.

مری لیلی بعد از فوت همسرش به مناطق صعب العبور غرب ایران سفرهای بسیاری کرد تا با پرورش دهندگان محلی که آگاهی‌هایی درباره نژاد اسب‌ها و تاریخچه پرورش اسب بدهد و در نهایت تبارنامه های اسب اصیل را فراهم آورد.

اولین تبارنامه‌ای که به این ترتیب فراهم شد، در سال ۱۹۷۶ مورد پذیرش سازمان جهانی اسب عرب قرار گرفت. با این حال این تلاش‌ها سال‌ها ادامه یافت و به شکل گیری مجلات دیگری از تبارنامه‌های نژادهای اسب ایرانی منجر شد.

پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین دارای قدمتی طولانی در خصوص پرورش اسب است و بنای این صنعت پول ساز را یک بانوی پرتلاش بنا نهاده است هر چند مدتی است این صنعت به فراموشی سپرده شده است اما امروز که همه مردم دنیا به سوارکاری و این حیوان نجیب علاقه خاصی دارند و چه پول هایی که برای آموزش آن خرج می کنند چرا نباید همدان به عنوان قطب تولید اسب اصیل وارد کار شود؟

سوارکاری تنها رشته ورزشی است که در آن دو موجود زنده برای یک هدف مشترک تلاش می کنند.

صنعتی که از زمان مادها در این شهر کوهستانی و سردسیری قدمت دارد شاید سالها قبل کسی به این رشته ورزشی علاقه خاصی نشان نمی داد اما امروز بانوانی را می بینیم که مدال های ورزشی فراوانی در رشته های مختلف سوارکاری به ویترین ورزشی استان اضافه می کنند.

در بازار همدان مشاغل و حرفه‌های خاصی در کنار صنعت، اسب به عنوان شغلهای مرتبط از جمله پاره دوزی، کلاهدوزی، تلمبه سازی، آهنگری، شانه سازی، پالان دوزی، سراجی و زین و برگ سازی، نعلبندی و درشکه سازی وجود داشته است که امروزه خبری از این مشاغل در همدان نیست و اگر باشد بسیار اندک است.

همدانیان نه تنها نتوانستند صنعت پرورش اسب اصیل را در این منطقه کوهستانی رونق دهند بلکه امانت داران خوبی نیز نبودند بلکه اصطبل مری لیلی که با معماری سنتی در جنوب ورکانه احداث شده و تنها اصطبل قدیمی است که می توانست به موزه اسب تبدیل شود به گرد فراموشی سپرده شد و در حال نابودی است.

وحید برقعی رییس هیات سوارکاری همدان که جزو برترین هیات ها و بیش از چندین دوره ریاست این هیات را برعهده دارد چرا که سوارکاری را از پدرش آموخته و دارای عناوین قهرمانی زیادی در سطح کشور است.

وی در گفتگو با خبرنگار ما، همدان را دارای قدمت در سوارکاری دانست و گفت: خوشبختانه در همدان قهرمان زیادی که شناخته شده و حرفی برای گفتن دارند در تمام رشته های سوارکاری داریم .

وی افزود: تعدد باشگاه های سوارکاری در همدان نشان از علاقه زیاد الوند نشینان به این ورزش مهیج است.

رییس هیات سوارکاری همدان گفت: تمام باشگاه های سوارکاری وسایل مورد نیاز برای این رشته را در اختیار علاقمندان قرار می دهند و کسانی که علاقه دارند می توانند مراجعه کنند.

برقعی سوارکاری را رشته ای پر درآمد دانست و گفت: حالا که کشور نیاز به فرصت های شغلی دارد می توانیم با بها دادن به این رشته مهیج علاوه بر تولید شغل حتی ارزآوری نیز داشته باشیم .

وی افزود: تولیدات مرتبط در نهاده ها و مکمل های غذایی، ادوات و لوازم رشته سوارکاری درآمد سرشاری دارند که با نگاهی گسترده می توان علاوه بر تولید داخل حتی به صادر کردن این محصولات فکر کرد.

برقعی تاکید کرد: کشور های متعددی در دنیا ازجمله ترکیه، ژاپن، کره جنوبی از صنعت اسب و ورزش سوارکاری بیش از درآمد ایران از نفت ارز آوری دارند.

به گزارش صبح الوند، در دین اسلام نیز بر سوارکاری و یادگیری این ورزش تاکید شده است و پیامبر اکرم در حدیثی می فرمایند “در پیشانی اسب برکت است ” از آنجایی که همدان قدمت طولانی در پرورش این حیوان نجیب دارد چرا با پرورش دادن اسب های اصیل در این منطقه کوهستانی نه تنها شغلی برای افراد مستعد ایجاد کنیم بلکه به واسطه آن خیلی از شغل های قدیمی که از بین رفته اند دوباره بروز و ظهور کنند تا شاید کمتر شاهد جوانی بیکار در گوشه و کنار شهر باشیم.

انتهای پیام/ آ