به گزارش صبح الوند، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ماه سال۵۷، در راستای اجرای فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی مبنی بر محرومیت زدایی از ۶۸ هزار روستای کشور و مناطق حاشیه نشین، دولت با تمرکز بر پروژهای زیربنایی در جهت عمران و آبادانی روستاها و مناطق حاشیه شهرها برآمد و رفته رفته چهره زشت و خشن فقر که ناشی از ترویج تفکرات غرب و ایجاد نظامی بر پایه‌های اندیشه‌های نظام سرمایه داری در دوران رژیم منحوس پهلوی بود از بیشتر روستاهای کشور و حاشیه شهرها رخت بست.

اما از اواسط دهه ۷۰ مرکزگرایی و توجه به توسعه شهرها و ترویج زندگی شهرنشینی بر مبنای استراتژی تمرکز بر واحدهای بزرگ از جمله پایتخت، مراکز استان‌ها و کلانشهرها، بیشتر خدمات، منابع و اعتبارات معطوف به شهرها، آن هم به نوعی مناطق بالای شهر یا پولدارنشین شد تا هم از سرعت توسعه و بهسازی روستاها کاسته شود و هم وضعیت مناطق حاشیه شهرها نیز روبه روز بدتر از گذشته شود.

از سوی دیگر تغییرات آب و هوایی و اقلیمی و عدم مصرف بهینه منابع آبی و نیز نداشتن الگوی مناسب کِشت بر اساس آمایش سرزمینی دست به دست هم داد تا کشاورزی و دامپروری سنتی به عنوان محور توسعه روستا‌ها با مشکلات عدیده‌ای مواجه شود و از رونق بیافتد؛ اتفاقات زنجیرواری که یکی از تبعات آن  آغاز کوچ روستاییان به حاشیه شهرها در سراسر کشور از جمله استان همدان بود تا آسیبهای اجتماعی ناشی از حاشیه نشینی نیز به مشکلات اقتصادی روستاییان اضافه شود.

دست کوتاه روستاییان از خدمات دولتی

روند فزاینده کوچ روستاییان برای گرفتن خدمات در سال‌های اخیر به ویژه از سال ۹۲ به بعد با رشد چشمگیری همراه بوده است.

بر اساس آخرین آمار رسمی، از یک میلیون و ۷۴۰ هزار نفر جمعیت استان همدان ۶۴۰ هزار نفر یعنی چیزی در حدود ۳۶ درصد از جمعیت استان در روستاها زندگی می‌کنند. مقیاسه این آمار با کل کشور نشان می‌دهد جمعیت روستایی همدان همچنان ۱۰ درصد بیشتر از میانگین کشوریست.

با اینحال ۱۳۳ روستای از روستاهای استان همدان به دلیل کثرت مهاجرت روستایی‌ها به شهر  خالی از سکنه است و از جمعیت یک هزار و ۶۷ روستای استان همدان نیز در سال‌های اخیر جمع کثیری از افراد ۱۵ تا ۴۵ ساله به سمت شهرها هجوم آوردند.

افرادی هم که در روستاها زندگی می‌کنند از کمتر خدماتی از سوی ادارات دولتی برخوردارند که نمونه بارز آن می‌توان به خانواده سیاهوشی اشاره کرد.

خانواده‌ای با دو معلول جسمی و ذهنی که واسطه آشنایی خبرنگار ما با این خانواده یکی از گروه‌های خیریه بود.

مرگ فرزند معلول در سایه بی‌توجهی بهزیستی

زمانی که برای گفت و گو با این خانواده تماس گرفتیم متأسفانه تنها یک روز بود که این خانواده یکی از فرزندان معلول خود را از دست داده بود.

علی سیاهووشی پدر این خانواده به خبرنگار ما ، گفت:  ۸ سال است که درگیر بیماری فرزندانم هستیم و از بیماری آنها و از این که نمی‌توانیم کاری برایشان انجام دهیم رنج می بریم.

وی با اشاره به این که مشکلات زیادی را پشت سر گذاشته و همچنان با آنها روبرو هستیم عنوان کرد: فرزند من بخاطر فقر از بین رفت  کسی به کمک ما نیامد.

سیاهوشی تصریح کرد:  علت بیماری آنها مشخص نیست. عده‌ای گفتند این بیماری ژنتیکی است و برخی گفتند در زمان جنگ شما شیمیایی شده‌اید و علت معلولیت فرزندان به همین دلیل است .

وی با گلایه از مسئولان گفت: در مراکز درمانی می توانستند از فرزندان ما نگهداری کنند اما هزینه نگهداری آنها زیاد بود و با توجه به اینکه خودم کشاورزی می کنم و همسرم خانه دار است نمی‌توانستیم از پس مخارج آن برآییم.

سیاهوشی با بیان این که با هزار مشکل و مکافات در روستای آورزمان یک خانه نصفه و نیمه ساختیم گفت: متاسفانه در سیل امسال این خانه آسیب دید و نیاز به تعمیر دارد.

وی عنوان کرد: از خیلی‌ ارگان‌ها ناامید شدیم و تنها  چشم امید ما به نیروهای جهادی است که تابستان ها به روستاها  و مناطق محروم سر می زنند و کمک می کنند.

سیاهوشی تاکید کرد: مسئولان باید برای خانواده‌هایی که داری معلول هستند کاری بکنند و به کمک آنها بیایند تا مثل خانواده ما داغ فرزند نبینند و جگر سوخته نشوند.

مستصعفان در انتظار جوانان بسیجی و اردوهای جهادی

اما این همه ماجرای بی‌توجهی به روستاییان و ساکنان حاشیه شهرها نیست.

ساکنان این مناطق باکمبود اماکن درمانی، بهداشتی و آموزشی روبرو هستند. حتی برخی از مدارس روستایی سرویس بهداشتی ندارند و بسیاری از خانوادهَها نمی‌توانند اقلام جهیزیه را برای دختران خود فراهم کنند.

در این میان در سال ۹۸  هم بلایای طبیعی از جمله سیل مشکلات بسیاری را به روستاییان سراسر کشور از جمله استان همدان تحمیل کرد و خسارت‌های مالی و جانی برایشان به بار آورد.

اما در بی‌توجهی بسیاری از دستگاههای دولتی این جوانان بسیجی بودند که در قالب اردوهای جهادی به یاری هموطنان خود پرداختند.

اردوهای جهادی یا به عبارتی بهتر سفرهای جهادی، سفرهایی هستند که در آن تعدادی از دانشجویان، دانش آموزان یا طلاب حوزه علمیه بسیجی‌وار به مناطق محروم از جمله روستاهای دورافتاده می‌روند به صورت داوطلبانه به انجام فعالیت های فرهنگی، آموزشی و عمرانی می پردازند.

در سال‌های اخیر گروه ها و اردوهای جهادی رشد چشمگیری داشتند و اگر نگاهی به دور و بر خود بیندازید گروه‌های جهادی مختلفی را مشاهده می‌کنیم که با انگیزه خدمت به مردم و کاهش دادن سطح محرومیت از مناطق محروم کشور تشکیل شده اند؛ گروه‌هایی که در تلاشند غفلت ارگان‌های دولتی را جبران کنند و از دیگران دست گیری کنند و سختی و غم محرومیت و مشکلات آنان را کاهش دهند.

اردوهای جهادی یکی از اقدامات و مواردی است که مورد تاکید مقام معظم رهبری هم قرار گرفت.

در ۲۶ رمضان سال ۹۵ یکی از دانشجویان که به دیدار مقام معظم رهبری رفته بود،‌از اردوهای جهادی و جزئیات برگزاری آن ‌ها گفت‌؛ مقام معظم رهبری هم در این باره فرمودند: «اردوهای جهادی را توسعه بدهید، تداوم بدهید. من خوشحال شدم که این جوان آمد اینجا و از اردوی جهادی صحبت کرد و شرح داد. بله، همین حرف‌هایی که ایشان گفت، همه مورد تأیید من است؛ این اردوهای جهادی، هم تمرین است، هم خدمت است، هم خودسازی است، هم آشنایی با فضای جامعه است؛ خیلی چیز با ارزشی است. روزبه‌روز اینها را بتوانید توسعه بدهید؛ جهاد هم هست، واقعاً جهاد است؛ کار است، جهاد است، تلاش است، خدمت به محرومین است.»

حال در سایه بی‌توجهی ارگان‌ها و نهادهای دولتی به روستاها و مناطق محروم چشم امید مستصعفان کشور به جوانان بسیجی و اردوهای جهادی است.

از کمک به سیل زدگان تا خرید جهیزیه

مسئول بسیج سازندگی ناحیه همدان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: از ابتدای سال ۹۸ همزمان با وقوع سیل بیشتر خدمات ما به حواشی شهر و روستاهایی که بیشترین آسیب را دیده‌اند معطوف شده است.

هادی گلیان افزود: با شروع تعطیلات تابستانی پایگاه های کمک‌های مردمی در سطح شهر افزایش یافته است و کمک ها متمرکز جمع آوری می شود و به پلدختر و روستاهای اطراف منتقل می شود .

وی عنوان کرد: حدود ۸۰۰ میلیون تومان تاکنون کمک های غیرنقدی بوده است که در استان همدان جمع آوری به مناطق سیل زده ارسال شده است.

وی عنوان کرد: در طی سرکشی به روستاها ۷۲ مورد نیاز به مرمت و بازسازی دارد که بسیج سازندگی تمام توان خود را گذاشته و به صورت جهادی در میدان است، اما در این کار نیاز به مشارکت و هم بستگی داریم.

گلیان تاکید کرد: در روند امدادرسانی خانواده‌هایی که تحت نظرکمیته امداد هستند در اولویت قرار دارند.

وی با اشاره به مشکلات موجود در روستاها و مناطق حاشیه ای همدان گفت : مدارسی که در حاشیه شهر هستند سرویس بهداشتی ندارند که می‌تواند مشکلات و بیماری‌های زیادی ایجاد کند.

گلیان با بیان این که در این مورد اقداماتی صورت گرفته است اظهار داشت: تهیه جهیزیه و سبد غذایی برای مناطق حاشیه و در کل محرومیت زدایی از جمله فعالیت های بسیج سازندگی است.

محبوبه اکبری

انتهای پیام/