به گزارش صبح الوند به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ با گذشت 2 سال و نیم از روی کار آمدن دولت یازدهم، مهم‌ترین دغدغه دولت و وزارت امور خارجه، مذاکره با گروه 5+1 و به سرانجام رساندن توافق هسته‌ای بود؛ در حالی که توافقات اولیه ایران و تیم مذاکره کننده صورت گرفته بود، بسیاری از تیم های اقتصادی از کشورهای مختلف وارد ایران شدند تا بتوانند از شرایط توافق بهترین بهره را ببرند.

بسیاری از این کشورهای اروپایی، تا پیش از برجام و به خاطر تحریم ها تمام فعالیت های اقتصادی خود با ایران را قطع کرده بودند و شریک مطمئنی برای برای همکاری اقتصادی با ایران محسوب نمی‌شدند، امروز به دنبال سرمایه‌گذاری سریعتر در ایران هستند.

ورود و خروج هیأت های اقتصادی بعد از توافق وین آغاز شد؛ به صورتی که این توافق فرصت بهتر و محکم تری را برای کشورهای اروپایی فراهم کرد تا در کشاکش کسب سهم بیشتر از بازار ایران، تلاش خود را بیشتر کنند، به شکلی که هیئت های اروپایی در دور جدید سفرهای جدید خود به ایران، با تیم بیشتری وارد کشورمان شدند.

قبل از مذاکرات وین، هیات تجاری از کشورهای مختلفی نظیر ایتالیا، ژاپن، چک، اسپانیا، فرانسه و... به منظور گفتگو بر سر سرمایه‌گذاری های مشترک و طولانی مدت وارد کشور شده بودند اما هیچ یک از آنها به صورت جدی کار اقتصادی انجام ندادند.

از سویی دیگر وزارت صنعت، آماری را منتشر کرد که حاکی از افزایش ورود هیات تجاری به ایران در سال 94نسبت به سال 92 و 93 دارد. طبق این آمار در سال 93 با کاهش 54.5 درصدی ورود هیات تجاری و به دنبال آن شاهد کاهش 55درصدی اعزام هیئت های تجاری نسبت به سال 92 بوده ایم. اما این روند نزولی در سال 94متوقف شده و سیر صعودی به خود پیدا کرده است.

بر اساس آمار، در سال 92 جمهوری اسلامی ایران میزبان 44 هیئت تجاری و در سال 92 میزبان 20 هیئت تجاری بود. در خصوص اعزام هیئت تجاری از ایران به کشورهای دیگر نیز در سال 93 اعزام بالغ بر 17 هیئت تجاری را شاهد بودیم که همین رقم در سال 92 38 هیئت بوده است.

به نظر می رسد دولتمردان ایرانی هم گشایش اقتصادی را در سرمایه‌گذاری این هیئت ها می دانند تا جایی که معاون وزیر اقتصاد به اقدامات برای جذب سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی اشاره کرد و گفت: بعد از کسب موفقیت بزرگ در مذاکرات هسته‌ای باید اقدامات اولیه‌ای صورت بگیرد که زمینه را برای "استفاده از منابع مالی بین‌المللی" و "هموارسازی راه برای سرمایه‌گذاری" که دو مقوله متفاوت هستند به وجود آورد.

علی اکبر فرازی معاون امور بین الملل اتاق بازرگانی هم در خصوص بالا گرفتن رفت و آمد هیئت های تجاری غربی می گوید: تا اردیبهشت سال جاری شش کشور اروپایی از جمله آلمان، سوئیس و لهستان وارد کشور شده اند که مقامات سیاسی تا حد معاون وزیر نیز در بین نفرات این هیات دیده شده اند.

اما در این میان آلن ایر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا معتقد است: «این رفت و آمدهای هیئت های اروپایی به ایران بیشتر یک نمایش بوده و نباید فراموش کرد که تا زمانی که آژانس بین‌المللی انرژی‌ اتمی اجرای اقدام‌های مربوطه هسته‌ای توسط ایران را تأیید نکند، کاهش و نهایتا لغو تحریم‌های به اصطلاح هسته‌ای صورت نخواهد گرفت و تحریم‌های موجود (و اجرای آن) سرجای خود باقی خواهد ماند!»

این اظهارات آلن ایر در عمل هم به ایارن ثابت شد و با توجه به رفت و آمدهای گسترده بسیاری از هیئت های غربی تا کنون سرمایه گذرای جدی از سوی آنها در کشور ملاحظه نشده است.

طبق آمار منتشر شده، پس از مذاکرات ژنو، حدود 300 هیئت تجاری در بازه زمانی یک الی یک و نیم ساله وارد کشور شدند؛ هرچند پس از خوابیدن تب و تاب این سفرها، مسئولین دولتی در مصاحبه هایشان اعتراف کردند که علی رغم ترافیک بالای سفر هیات تجاری، هیچ معاهده و معامله ای بین طرف خارجی و ایرانی صورت نگرفته است.

این سفرها در حالی صورت می گیرد که عملاً تغییرات محسوس و چشمگیری در زمینه بهبود شرایط اقتصادی مردم و رونق اقتصاد کشور رخ نداده و رکود در بازار تغییری نداشته است.

در میان کشورهای مختلفی مانند اتریش، اسپانیا، جمهوری چک، ژاپن، ایتالیا، سوئیس، لهستان، افغانستان، ترکیه و ... که تا کنون برای سرمایه گذاری به ایران آمده اند دو کشور آلمان و فرانسه تلاش بیشتری به برقراری ارتباط اقتصادی با ایران داشته اند و حتی با هیئت های اقتصادی 60 نفره به دنبال ارتباط گیری با بخش های خصوصی وارد کشور شده اند.

نتیجه این تعداد از رفت و آمد هیئت ها به ویژه کشورهای غربی برای ایران تا کنون چیزی به جز باز شدن بازار کشورهای غربی نبوده است؛ در حالی که هنوز کشور ما در تهیه برخی از محصولات اصلی خود دچاز مشکل است، شواهد نشان می‌دهد که تا کنون زمینه برای واردات معصولات مهم و پیشرفته فراهم نشده است بلکه واردات انواع کالاهای لوکس افزایش یافته است.

نکته اصلی در این رفت و آمد ها این است که ایران همواره ثابت کرده است که مصرف کننده خوبی برای بازارهای غربی می باشد، سرمایه ایران برای واردات کالاهایی هزینه می شود که بسیاری از آنها کالاهای غیر ضروری برای کشور بوده و به اعتقاد کارشناسان تنها 3 درصد واردات کشور ضروری و اصلی است.

در حقیقت بازار ایران، یک سرمایه گذاری مطمئن برای بازارهای خارجی بوده است؛ چرا که از یک طرف حمایت های مناسبی از روند تولید داخلی در کشور نمی شود و از طرف دیگر ایران یک کشور غنی از سرمایه های نفتی، معدنی و ... است.

قطعاً روند سرمایه گذاری هیئت های غربی در ایران نیز مسئولانه نبوده و در جریان خروج پژو فرانسه از ایران، سابقه رویکرد اقتصادی کشورهای غربی در برابر ایران مشخص بوده است.

ورود رئیس جمهور چین به کشور را می توان مهم ترین سفر هیئت های خارجی به ایران دانست چرا که چین در دوران تحریم هم نشان داد که می تواند به ایران خدماتی ارائه دهد و از این رو نگرانی برای اجرای تعهدات خود در دوران پسابرجام ندارد اما بسیاری از کشورهای غربی تنها به ورود هیئت های خود به ایران بسنده کرده و تا کنون فعالیت موثری در زمینه اقتصاد کشور انجام نداده اند.