نمایشی  بسیار جذاب و تاثیرگذار که اگر چه بسیار سبک و سیاق‌دار و ساختارمند بوده و بر فرم و داشته‌های بصری ونمایشی تأکید مضاعف دارد، اما   با وجود استقبال علاقمندان و  اهالی تئاتر همدان از آن متاسفانه در روزهای ابتدایی اجرا، کمتر مورد اقبال عموم مردم  قرار گرفته است.

کارکرد وکاربرد دراماتیک و هنرمندانه مقوله‌های کارگردانی، بازیگری، طراحی صحنه ولباس، چهره پردازی، موسیقی و نور دراین نمایش به اثبات رسیده و همین ها به لحاظ آموزشی وهنری، دیدن نمایش را برای کارگردان ها، بازیگران و دوستداران و دست اندر کاران تئاتر، الزامی کرده است. به همین بهانه گفت‌و‌گویی با کارگردان محجوب این نمایش داشته‌ایم که مختصری از آن را در ادامه می‌خوانید.        

سید محمد جواد کبودراهنگی در ابتدا در مورد متن این نمایش اظهارکرد: این نمایش‌نامه حدود 60 سال پیش توسط "ولفگانگ بورشرت" که خود از قربانیان و زخم خورده‌های جنگ جهانی دوم بود، نوشته شده که ما با نگاهی تازه به این اثر، آن را از دید سربازان و بازماندگان عراقی جنگ تحمیلی و جنایات و ظلم‌هایی که صدام، بر آنها ( گذشته از ملت غیور ایران) داشته است، بروی صحنه بردیم.

وی گفت: اگر چه برخی از دوستان منتقد این نوع نگاه بنده هستند، اما به عقیده من، نمایش اثرات اجتماعی و تخریبی هر جنگی وظیفه هنرمندان است، بطوری‌که اگر چه در حال حاضر هیتلر و صدام ، وجود ندارد اما جهان درگیر پدیده‌ای تازه با عنوان داعش است و پرداختن به این مسأله و شفاف سازی ماهیت واقعی آنها از از پنجره هنر باید در اولویت کار هنرمندان قرار گیرد.

*تولید نمایش‌های خارجی جسارت می‌خواهد

سرپرست گروه نمایشی  "بوعلی " همدان با بیان اینکه تولید این گونه کارها تجربی بوده و کارگردان و عوامل باید از جسارت لازم برخوردار باشند، ادامه داد: البته خیلی در اصل نمایش‌نامه تغییراتی اعمال نشده و فقط تلاش کردیم تا موضوع قصه را از آلمان به عراق تبدیل کنیم و نگاه ما این بود که صدام علاوه بر ظلمی که به مردم ایران داشت، قطعاَ بر ملت عراق هم ستم‌های زیادی روا داشته است.

وی افزود: این نمایش  بلحاظ اجرایی در واقع به سبک اسپرسیونیسم تولید شده، سبکی که معمولاَ در همه شاخه‌های دیگر هنری مثل نقاشی، موسیقی، سینما هم وجود دارد و با اینکه میدان عمل برای کارگردان بازتر است اما محدودیت‌هایی هم داشته و به نوعی یکی از دشوارترین سبک‌هاست. 

کبودراهنگی ادامه داد: نمایشنامه « بیرون جلو در» از متنی قوی برخوردار بوده و ما هم سعی کردیم که با مطالعه فراوان در همه زمینه‌های بازیگری، طراحی صحنه و نور، گریم و غیره، خود را با این سبک هماهنگ کنیم البته شاید گاهی اوقات بویژه در بازیگری، به سمت رئالیسم هم رفته باشیم.

وی گفت:  نمایش نامه اصلی این اثر در اکثر کشورهای اروپایی همچنین در تهران و چند شهر دیگر ایران هم کار شده است که به هر زبانی که  هم اجرا شود یک اثر جهانی و با هدف ضد جنگ است.

این کارگردان تئاتر با تاکید بر اینکه آثار و نمایشنامه‌های خارجی، می‌توانند الگویی خوبی  برای ما باشند، اظهارکرد: باتوجه به اینکه تئاتر متعلق به آنها بوده پس قطعاَ از ما در این زمینه جلوتراند و ما نمی‌توانیم مدعی باشیم که از هنرمندان خارجی تئاتر، پیشی گرفته‌ایم.

وی با بیان اینکه آنان در نمایشنامه‌نویسی بخوبی تبحر داشته و همیشه هم در طول تاریخ آثار فاخری تولید کرده‌اند و لذا ما از آنها فاصله زیادی داریم، ادامه داد: علت آن هم این است که متاسفانه بعد از انقلاب به تئاترهای غیر ایرانی توجهی نمی‌شود، بخصوص در جشنواره‌ها که اصلاَ این گونه نمایش‌ها ورود پیدا نمی‌کنند.

کبودراهنگی افزود: با اینکه هم مخاطب و هم فعالان تئاتری باید از شرایط و وضعیت کنونی تئاتر جهان بخوبی مطلع باشند اما  بجز در تهران، اجرای آثار خارجی در سطح کشور بسیار کم بوده و این درحالی است تئاتر زبانی جهانی بوده و ما ها هم باید با داشتن اطلاعات بروز و بهره‌گیری از تجربیات آنها بستر مناسب را برای استفاده از متون نویسندگان بزرگ گذشته و حال خارجی در تئاتر خود فراهم کنیم.

وی که سابقه تولید چندین اثر تئاتری خارجی را در کارنامه خود دارد، ادامه داد:  اگر چه در سال‌های اخیر معدود همکاران ما به مقوله نمایش‌های خارجی پرداخته‌اند اما بنده به شخصاَ چند سالی است که از تولید کارهای خارجی غافل شدم و از این بابت هم افسوس می‌خورم.

این هنرمند خوش ذوق همدانی با اشاره به دلایل عدم رغبت کارگردانان تئاتر به تولید آثار خارجی، گفت: دشوار بودن تولید و اجرای اینگونه نمایش‌ها شاید علت اصلی این امر باشد که نیازمند تجربه و سواد کافی کارگردان، عوامل و بازیگران حرفه‌ای و تمرین بسیار دارد. 

وی افزود: از طرفی دیگر باتوجه به اینکه نمایش‌های خارجی دارای مخاطب خاص هستند، ممکن است که از نظر مالی به صرفه نبوده و حتی هزینه‌های کار هم جبران نشود که به نظرم در این مورد متولیان فرهنگی باید وارد عمل شده و این‌گونه کارها را به نحو مطلوبی حمایت کنند تا با ایجاد انگیزه لازم در بین دست اندرکاران تئاتر، آنها را به تولید این گونه آثار ترغیب کنند.

کبودراهنگی با بیان اینکه باید در برای اجرای گروه‌ها درهمه ژانرهای تئاتر برنامه داشته باشیم و انتخاب را بر عهده مخاطب بگذاریم،گفت: اینکه اکثر گروه‌ها از تولید آثار حوزه کودک و نوجوان استقبال می‌کنند نه تنها ایرادی ندارد بلکه باید به سمتی رفت که وقتی مجتمع فرهنگی سینمایی شهید آوینی اسم تئاتر شهر همدان را یدک می‌کشد، مثل همه تئاتر شهرهای دیگر کشور، هر روز اجراهای متفاوت و متعددی در ژانرهای مختلف در سالن‌های آن دایر باشد تا تماشاچیان و علاقمندان هر بخش برای دیدن نمایش‌های مورد نظر خود به این مکان مراجعه کنند.

سرپرست گروه نمایشی " بوعلی " همدان  اظهارکرد: نویسندگان ما تبحر و دانش خود را از متن های خارجی و دیدن اجراهای آنان بدست می‌آورند و نیاز است که حتی در جشنواره های ما بخش های جداگانه ای برای نمایشنامه های خارجی در نظر گرفته شود، اما سیاست اشتباه عدم حضور این گونه نوشته‌ها در جشنواره‌ها باعث شده که به تئاتر ما ضربه وارد شود.

وی گفت: در همین جشنواره بین المللی کودک و نوجوان ما، نمایش‌های خارجی به دلیل استفاده از دانش و تکنولوژی و همچنین خلاقیت کارگردانان آنها، همیشه با استقبال مخاطبان مواجه شده که میتواند یک کلاس آموزشی برای ما باشد.

وی ادامه داد: البته همان‌طور که گفته شد ساخت نمایش‌های خارجی نیازمند تجربه و سواد کافی است، لذا پیشنهادم به هنرجویان و کارگردانان کم‌تجربه این است که برای شروع فعالیت خود بهتر است از متن‌های داخلی و سبک‌های رئالیسمی استفاده کرده و پس از کسب تجربه های لازم برای تولید اینگونه آثار هم اقدام کنند. 

*رسانه‌های بومی فعالیت‌های تئاتر را پوشش دهند

کبودراهنگی همچنین با انتقاد از عملکرد رسانه‌های استان در پوشش فعالیت‌های این چنینی حوزه تئاتر،گفت: باتوجه به اینکه در گذشته و معمولاَ در هر اجرایی که داشته‌ام، رسانه‌های بومی در اطلاع رسانی و جذب مخاطب کمک شایانی کرده‌اند، اما نمی‌دانم برای این نمایش چرا تاکنون پوشش مناسبی از طرف مطبوعات استان انجام نشده است، در حالی‌که بنده همیشه ارادت خاصی به همه اهالی رسانه دارم.

وی تاکید کرد:  بخصوص برای این نوع کارها، رسانه‌ها باید پل ارتباطی مناسبی بین گروه و مخاطب بوده و  نقد منصفانه و توضیح و شناسایی بیشتر آثار را در دستور کار خود قرار دهند.

*نیاز سالن‌های تئاتر به بازسازی و رفع نواقص

کبودراهنگی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کمبود امکانات حوزه نمایش همدان با بیان اینکه سالن‌های ما نیاز به بازسازی دارند، اظهارکرد: در جشنواره‌ها می‌بینیم که گروه‌های تئاتری از امکانات سالن‌های ما، گله‌منداند و بنده خودم در این اجرا این نقایص را احساس کرده و به عنوان مثال متوجه شدم که پلاتو مجتمع شهید آوینی چه ایرادات زیادی دارد که بروی کیفیت کار تاثیرگذار است.

وی با بیان اینکه با این امکانات موجود نمی‌توان انتظار ارائه کارهای حرفه ای داشته باشیم، گفت: واقعاَ حیف است که این سالن‌ها بدین گونه مورد استفاده قرار گیرند و نیازمند بازسازی و تجهیزات فنی تازه دارند و باید گروهی از مهندسان فنی و طراحان جدید نواقص آنان را مورد بررسی و رفع کنند، 

وی افزود: بخصوص اینکه در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان که هنرمندان کشورهای خارجی هم حضور دارند، انتظار این است که سالن‌هایی که برای برگزاری جشنواره بین المللی استفاده می‌شود، حداقل از امکانات متوسطی برخوردار باشد.

انتهای پیام /