به گزارش صبح الوند، امروزه دولت‌ها و کارشناسان اذعان دارند که تولید علم، گرانترین تولید دنیاست اما این تولید پر هزینه به قدری ارزشمند است که اغلب با رویکرد سرمایه‌گذاری به آن نگریسته می شود.

تولید علم در دنیا با اهداف مختلف و روش‌های متفاوتی صورت می‌گیرد، غالباً مطالعه و پژوهش مبنای فرایند علمی کردن موضوعات قرار می‌گیرد و تا جایی که آثار این فرایند ملموس و اجرایی شود پیگیری آن تداوم دارد چراکه در اغلب موارد هدف از ایجاد فرایند علمی در یک موضوع، تولید محصول است که به فراخور شرایط می‌تواند یک محصول اقتصادی، پزشکی، فرهنگی، هنری و ... باشد.

نقش علم در پیشرفت و توسعه  کشور قابل انکار نیست چراکه کشور را از ابعاد مختلفی از جمله اقتصادی، فرهنگی، نظامی، اجتماعی و... غنی و مقاوم می‌سازد بنابراین ضرورت دارد در راستای رساندن علم از مرحله مطالعه و پژوهش به تولید فناورانه تلاش و کوششی همه جانبه صورت گیرد.

در کشور ما پارک‌های علم و فناوری عهده‌دار این مهم شده‌اند که از دانش در جهت رسیدن به فرایند تولید و ملموس اجرایی شدن آن حمایت و هدایت کنند و این یعنی بهره‌گیری از دانش در ایجاد موقعیتی ایده‌آل.

در این مجال به سراغ سرپرست پارک علم و فناوری استان همدان رفته‌ایم تا از وی درخصوص جایگاه پارک علم و فناوری استان در حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، تولیدات فناورانه و وضعیت استان در سطح کشور جویا شویم.

دکتر مجید کزازی در مصاحبه تفصیلی با خبرنگار صبح الوند، ضمن تشریح اهداف تأسیس پارک‌های علم و فناوری در سطح کشور از عملکرد پارک علم و فناوری استان همدان سخن گفت که در ادامه خواهد آمد.

* به‌عنوان نخستین سؤال بفرمایید هدف از تأسیس پارک‌های علم و فناوری در کشور چه بوده است ؟

هدف از تأسیس پارک‌های علم و فناوری در سطح کشور، حمایت از ایده‌هایی است که از دانش فنی بالایی برخوردارند و می‌توانند تبدیل به محصول و در نهایت تبدیل به ثروت شوند لازم به ذکر است مخاطبین پارک‌ها اساتید، دانشجویان، فارغ التحصیلان دانشگاه تا صاحبان تجربه در صنعت، کشاورزی و خدمات هستند در واقع با این وجود که پارک زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دایر شده اما از متخصصین و مجرّبین در سرتاسر کشور حمایت می‌کند. 

* حمایت پارک از این افراد به چه اشکال و روش‌هایی است؟

برای این منظور ابتدا صاحبان ایده و تجربه، ایده‌های خود را به پارک ارائه می‌دهند و ایده‌ها سطح بندی ‌می‌شوند تا مشخص شود ایده‌ها تا چه میزان قابلیت عملیاتی شدن دارند چرا که گاهی برخی ایده‌ها تنها بر روی کاغذ است و ادعایی بیش نیست ؛ وقتی در بررسی محرز می شود که نمونه‌ای از این ایده ساخته نشده، شرکتی تأسیس نشده و نیرویی تحت پوشش بیمه‌ای قرار نگرفته‌است در پایین ترین سطح به‌عنوان سطح کانونی ثبت می‌گردد که فضایی برای استقرار این ایده و اعطای تسهیلاتی اندک به‌وجود آید تا در بازه زمانی حدودا 3 تا 6 ماهه ایده مورد نظر تبدیل به کالا شود.

گام بعدی در این روند، پیش رشد و پس از آن مرحله رشد است و در نهایت به مؤسسات و شرکت‌های دانش بنیان ختم می شود که هریک از این مراحل شرایط خاص خود را دارد مثلا در مرحله رشد باید نمونه‌ای تولید شده باشد و در مرحله پیش رشد معمولا به دنبال ثبت شرکت هستند و پس از تأسیس شرکت، بیمه کردن نیروها پیگیری می‌شود و گردش مالی اتفاق می‌افتد.

در این جریان، پارک علم و فناوری علاوه بر اعطای تسهیلات ارزان قیمت، معافیت‌های مالیاتی و گمرکی و تسهیلاتی نظیر حمایت از شرکت‌ها در نمایشگاه‌ها یا دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی را مدنظر دارد در واقع رویکرد پارک علاوه بر نظارت بر عملکرد شرکت‌های دانش بنیان رویکرد حمایتی است.

* چه تعداد  شرکت دانش بنیان در استان همدان به ثبت رسیده است؟

تا امروز حدود 39 شرکت دانش بنیان در استان ثبت شده‌اند و دارای شناسنامه هستند که بین 5 تا 6 مورد از آن طی سال جاری به ثبت رسیده‌اند و حدود 70 الی 80 واحد فناور از بخش کانونی تا مؤسسات، واحدهای پیش رشدی، رشدی و مؤسسات غیر دانش بنیان ثبت شده‌اند.

* چه تعداد مرکز رشد در استان وجود دارد؟ از عملکرد این مراکز هم توضیحاتی ارائه بفرمایید؟

مراکز رشدی که مجوز قطعی داشته و در حال حاضر فعال هستند مراکز رشد همدان، ملایر، رزن، لاله‌جین و کبودراهنگ هستند که در واقع می‌توان گفت مراکز رشد، شعبات پارک هستند که در شهرستان‌ها استقرار داشته و سیاست‌های پارک را اجرا می‌کنند به عبارتی آنجا هم واحدهای فناور مستقر هستند و حمایت‌هایی که در پارک تعریف شده در تعامل با این واحدها عملیاتی و اجرا می‌شود و همان نظارت‌های عالی در روند پارک توسط این واحدها در شهرستان‌ها صورت می‌گیرد.

* میزان تسهیلاتی که به شرکت‌های دانش بنیان اعطا می شود تا چه حد است؟

تسهیلاتی که شرکت‌های دانش بنیان دریافت می‌کنند از منابع داخلی پارک نیست بلکه از صندوق نوآوری و شکوفایی با نظر پارک، تسهیلات منظور می‌گردد و دارای نرخ سودهای متفاوتی است ‌به‌طور مثال تسهیلات تا سقف 200 الی 300 میلیون تومان با نرخ سود حدود 4 درصد و بیش از این مبلغ با سودی معادل 8  درصد کمتر از مصوبه شورای پول و اعتبار اعطا می‌شود.

* شرکت‌های دانش بنیان استان در تولید و فروش محصولات توفیق داشته‌اند؟   
سال گذشته شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری استان همدان بیش از 15 میلیارد تومان و بیش از 400 هزار دلار فروش خارجی داشته‌اند در حالی که تسهیلات دریافتی آنها اندکی بیش از یک میلیارد تومان بوده است در واقع می‌توان گفت با کمک‌های تسهیلاتی به این شرکت‌ها چندین برابر عایدی نصیب آنها شده است.

* وضعیت شرکت‌های دانش بنیان استان همدان در سطح کشور چگونه است؟

در حال حاضر تعداد شرکت‌های دانش بنیان ما نسبت به کل کشور 2/32 است و استان همدان دارای رتبه 14 کشوری است و البته شاخص‌های متفاوتی در معیار کمّی و کیفی این رتبه گزینی وجود دارد که یکی از این شاخص‌ها شاخص جمعیتی است که نسبت جمعیتی ما در مقایسه با کل کشور بر اساس آخرین آمار که در سال 92 به ثبت رسیده است 2/31 بوده است و شاخص تولید ناخالص داخلی یا همان GDP شاخص دیگری در روند گزینش است که رقم آن در همان سال نسبت به کل کشور 1/57 بوده است، بناراین می‌توان گفت با معیار سنجش جمعیتی ما درحدود این شاخص هستیم ولی از شاخص GDP کشور جلوتریم اما به آن بسنده نمی‌کنیم زیرا پتانسیل و ظرفیت مناسبی برای رشد استان هم از حیث افراد نخبه و تحصیلکرده و هم از منظر منابع طبیعی و دیگر شرایط لازم وجود دارد.

* از برنامه‌های پارک علم و فناوری استان در سال‌جاری بفرمایید؟

برنامه پارک علم و فناوری استان همدان در سالی که با عنوان "اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل" مزیّن شده این است که تا پایان سال تعداد شرکت‌های دانش بنیان را به مرز 55 شرکت برسانیم.

* چه مشکلات احتمالی بر سر راه کسانی خواهد بود که قصد تأسیس یک شرکت دانش بنیان دارند؟

شرکت دانش بنیان عنوان و عملکرد خود را به همراه دارد یعنی شرکتی است که حتماً دانش فنی بالای آن، فن و یا نوآوری را برای آن شرکت به ارمغان آورده باشد و نمی‌توان مثلا یک شرکت تولیدی را دانش بنیان نامید چرا که حتماً باید دارای ایده و صاحب یک نوآوری باشد اما این به آن معنا نیست که لزوماً باید اتفاقی نادر در جهان رخ داده باشد که بتوان نام آن را نوآوری گذاشت بلکه  "محصول" نوآورانه این شرکت‌‌ها کالاهایی است که با هزینه کمتری تولید شود یعنی مواد و امکانات کمتری برای تولید صرف کند در نتیجه قیمت تمام شده پایین تری داشته باشد، آرامش بیشتری برای مصرف کننده به ارمغان آورد و تسهیل در فرایند عمل و کار را برای مصرف کننده به همراه داشته باشد.

اگر محصولی علاوه بر برخورداری از ویژگی‌های فوق بتواند در بازار هم وارد رقابت شود بیشترین اهمیت و جایگاه را به خود اختصاص می‌دهد در واقع باید این محصول طرح تجاری با خود داشته باشد و بازاریابی آن از قبل انجام شده باشد شایان ذکر است بررسی هریک از این شرایط در حوزه ارزیابی و نظارتی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد بنابراین کسی که عزم به تأسیس یک شرکت دانش بنیان می‌کند باید خود را برای حضور در یک رقابت نفس‌گیر آماده کرده باشد.

* آیا در اعطای تسهیلات شرایط سختگیرانه‌ای برای شرکت‌ها لحاظ نمی‌شود و شرکت‌ها به راحتی می‌توانند از این امکان استفاده کنند؟

نظارت‌ها در زمان اعطای تسهیلات از صندوق نوآوری و شکوفایی نظارت سختگیرانه‌ای است چراکه بازگشت تسهیلات مهم است بنابراین نظارت‌های پارک در صندوق نیز اعمال می شود که البته اخیراً معاونت علمی ریاست جمهوری بخش خصوصی را مأمور کرده است که بر عملکرد شرکت‌های دانش بنیان نظارت کند اگرچه وقتی شرکتی کالای مطلوب و قابل قبولی تولید کند این مشکلات، موانع دست و پا گیری محسوب نمی‌شوند در عین حال زمانی که پس از بررسی و نظارت‌های به‌عمل آمده محرز شد که محصول مورد نظر بازار مصرف داشته و ویژگی‌های یک محصول دانش بنیان، کارآمد و برجسته را دارا می‌باشد حمایت مطلوبی در بخش اعطای تسهیلات صورت می‌گیرد.  

ذکر این نکته خالی از لطف نیست که مشکل عمده شرکت‌های دانش بنیان در بخش تسهیلات نیست بلکه در اغلب مواقع "بازار محصول" بیشترین دغدغه صاحبان این شرکت‌هاست مثلا مواردی بوده که طرح در زمان خود توجیه اقتصادی داشته اما در حال حاضر با اشباع بازار توسط  کالاهای مشابه از گردونه رقابت خارج شده است بر این اساس پارک علم و فناوری در این شرایط اقدام حمایتی دیگری در این راستا شکل می‌دهد به این صورت که از شرکت‌های دانش بنیان در نمایشگاه‌های مختلف داخلی و خارجی حمایت لازم را از معرفی به نمایشگاه مزبور تا اعزام به نمایشگاه‌های خارجی به عمل می‌آورد.

* سایت عمرانی پارک علم و فناوری استان همدان در حال حاضر چه شرایطی دارد؟

در حال حاضر از 10 هزار متر مربعی که مصوب شده بود حدود 60 درصد پیشرفت فیزیکی در این موضوع داشته‌ایم و امیدوار هستیم تا پایان سال واحدهای فناور و حوزه ستادی پارک را در آن مستقر نماییم.

انتهای پیام/