به گزارش صبح الوند به نقل از  مهر؛ گروه استان‌ها - فاطمه حسینی: نام صنعت سنگ ایران و بازار برخی سنگ‌های ساختمانی در جهان بانام استان لرستان پیوند خورده است به‌طوری‌که این استان با معادن غنی خود ۲۷ درصد تولیدات این صنعت را در ایران و سه درصد تولیدات صنعت سنگ دنیا را در اختیار دارد.

پای لنگ صنعت سنگ

وقتی حرف از صنعت سنگ به میان می‌آید به‌طورقطع هر کار بلدی در این حوزه لرستان را به‌عنوان دارنده یکی از عظیم‌ترین ذخایر سنگ دنیا معرفی خواهد کرد، استانی که سه درصد سنگ جهان را در خود جای‌داده ولی همچنان این نام پرآوازه برای سفره لرستان نان‌وآب نشده است.

لرستان با گنجینه‌ای که از سنگ‌های ساختمانی و به‌خصوص سنگ‌های تزئینی و نما در اختیار دارد، درزمینهٔ سرمایه‌گذاری به منظور فرآوری انواع سنگ‌های تزئینی، ساختمانی و مواد کانی غیرفلزی استانی مستعد است.

بیشتر معادن استان لرستان به سنگ‌های نما و تزئینی اختصاص دارد به‌طوری‌که با داشتن حدود یک‌چهارم ذخایر سنگ‌های تزئینی کشور حائز رتبه اول در این زمینه است و از انواع معادن این استان می‌توان به سنگ گچ، سنگ‌آهک، سنگ چینی، فرو سیلیس، فلدسپات، تالک، نمک و سنگ لاشه پالون اشاره کرد.

این صنعت اشتغال‌زا از مصائب زیادی رنج می‌برد به‌طوری‌که بی‌توجهی به ارتقای این صنعت، به‌روزرسانی تجهیزات و امکانات مورداستفاده در این بخش، استفاده از حداکثر توان واحدهای سنگ‌بری فعال، آلودگی زیست‌محیطی و ضایعات بالای صنعت سنگ، غفلت از فرآوری سنگ لرستان و خام فروشی و ده‌ها مشکل دیگر موجب شده که صنعت سنگ این استان همچنان روی پاشنه بی‌تدبیری بچرخد.

ماجرای خام فروشی در قطب سنگ ایران

معضل خام فروشی درجایی که سه درصد سنگ دنیا را در اختیار دارد موجب شده تا نزدیک به ۶۰ درصد سنگ لرستان باقیمت پایین و به‌صورت خام صادر و ارزش‌افزوده این صنعت نصیب غیربومی‌ها و خارجی‌ها شود.

صادرات خام سنگ استان که مطابق برخی آمارها ۶۰ درصد استخراج سنگ استان را شامل می‌شود موجب شده که بارها مسئولان از این وضعیت انتقاد کرده و بگویند که عواید حاصل از فرآوری و عرضه سنگ لرستان به جیب دیگر استان‌ها می‌رود.

ضرر و زیان‌های ناشی از این معضل را می‌توان آنجا به‌صورت محسوس مشاهده کرد که نایب‌رئیس و دبیر کانون سنگ ایران می‌گوید: در صورت عدم خام فروشی سنگ، این صنعت می‌تواند بیش از ۵ برابر سنگ کوپ برای لرستان ارزش‌افزوده داشته باشد.

بلاتکلیفی مصوبه‌ای در ۳ دولت

و اما اجرا نشدن مصوبه پایانه‌های صادراتی سنگ در قطب سنگ ایران و جهان حکایت صنعتی است که گویا کسی سنگ آن را به سینه نمی زندتا به‌رغم اشتغال‌زایی و پول‌ساز بودن، این صنعت همچنان اندر خم وعده‌ها بماند.

 ایجاد پایانه‌های صادراتی سنگ در لرستان از مصوبات سفرهای هیئت دولت به استان است، مصوبه‌ای که قرار بود با اجرایی شدن پای سنگ لرستان را بیش از گذشته به بازارهای جهانی باز کند.

از زمان تصویب این مصوبه بیش از ۹ سال می‌گذرد ولی همچنان توپ اجرایی کردن آن میان دو بخش دولتی و خصوصی پاس‌کاری می‌شود تا نتیجه این پاس‌کاری «گل زدن» به دروازه خودی و حاصل آن فرصت سوزی دیگری باشد و این وضعیت بلاتکلیفی مصوبات دولت‌های نهم و دهم تا دولت یازدهم نیز ادامه پیداکرده است.

ماجرای آشغال سنگ‌های میلیاردی

همچنین در حالی صنعت سنگ با چالش‌های زیادی دست در گریبان است که به گفته رئیس هیئت‌مدیره کانون سنگ ایران ۴۰ درصد تولیدات این صنعت در قالب ضایعات دور انداخته می‌شود تا به معضلی زیست‌محیطی تبدیل شود.

قیاثوند ادامه می‌دهد: بازیافت ضایعات معدنی موضوعی است که شش سال پیش موردبررسی قرارگرفته و در این زمینه تدابیری نیز اندیشیده شده است.

وی با یادآوری اینکه در معادن سنگ ما بیش از ۴۰ درصد سنگ استخراج‌شده دور ریخته می‌شود ادامه داد: متأسفانه این ۴۰ درصد رقم بالایی است که تبدیل به مزیت و کالا نمی‌شود.

رئیس هیئت‌مدیره کانون سنگ ایران و عضو کمیسیون صنایع و معادن اتاق بازرگانی ایران یادآور شد: از سوی دیگر دور ریخته شدن این میزان سنگ برای محیط‌زیست نیز تبدیل به یک بحران جدی شده است.

قیاثوند با اشاره به شکایت‌ها و گلایه‌های متعدد محیط‌زیست از آلودگی ناشی از دورریز لجن سنگ‌بری‌ها بیان می‌کند: نبود جای مناسب برای دورریز این ضایعات از یک‌سو برای محیط‌زیست و از سوی دیگر برای معدن دار و واحدهای سنگ‌بری ایجاد مشکل کرده است.

وی تصریح می‌کند: برای اینکه بتوانیم هزینه‌های ناشی از فعالیت معادن را کاهش دهیم و ضایعات را به کالا و ارزش‌افزوده تبدیل کنیم باید به‌طور حتم صنایع مرتبط با فرآوری و بازیافت ضایعات سنگ را در استان‌های مستعد مستقر کنیم.

سنگ قانون مالیات بر ارزش‌افزوده پیش پای صنعت سنگ

رئیس هیئت‌مدیره کانون سنگ ایران و عضو کمیسیون صنایع و معادن اتاق بازرگانی ایران ادامه می‌دهد: ایجاد این صنایع موجب می‌شود که بتوانیم هم از معادن و هم واحدهای فراوری ضایعات سنگ را به کالایی که قابلیت فروش و تولید نقدینگی داشته باشد تبدیل کنیم.

و اما مشکلات مالیاتی را باید به سرجمع مشکلات صنعت سنگ لرستان اضافه کرد تا در آخرین اظهارنظر علی آشتاب مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان در سخنانی با اشاره به اینکه قانون ارزش‌افزوده به صنعت سنگ استان آسیب وارد کرده است بگوید: حتی می‌توان گفت این قانون در برخی موارد باعث تعطیلی ۱۰۰ درصدی صنعت سنگ شده است.

وی گفته بود: لازم است در خصوص قوانین مالیات بر ارزش‌افزوده در حوزه سنگ آسیب‌شناسی صورت گیرد.

نان ۲۵ هزار نفر آجر شد!

از سوی دیگر متأسفانه ازآنجایی‌که پروژه‌های عمرانی کشور با کمبود منابع جدی طی چند سال گذشته مواجه بوده و درواقع بخش ساختمان و عمرانی دچار رکود شده است شاهد از رونق افتادن صنایع مرتبط با ساختمان ازجمله صنعت سنگ هستیم.

رکود شدید حاکم بر این صنعت طی دو سال گذشته موجب شده ۲۵ هزار نفر تعدیل نیرو داشته باشیم و در حال حاضر میزان تولیدات صنعت سنگ زیر ۳۰ درصد ظرفیت اسمی واحدهای فعال در این بخش برسد.

همچنین رفع مشکلات بازار سازی، بازاریابی و فروش از اختیار واحدهای سنگ‌بری خارج بوده و نبود منابع مالی و علوم کافی در حوزه بازرگانی، ضعف درزمینهٔ بازسازی واحدها و بازاریابی در خارج کشور از دیگر مشکلات در این بخش محسوب می‌شود.

 ایران دومین کشور مصرف‌کننده سنگ بوده و این در حالی است که با توجه به این ظرفیت داخلی نگاه واحدهای تولید سنگ به بازارهای خارجی ضعیف است و باید موضوع  رونق ساخت‌وساز برای بهبود فعالیت صنعت سنگ در کشور در دستور کار قرار گیرد و از سوی دیگر ایجاد واحدهای آموزشی و تحقیق و توسعه برای ارتقای تولیدات در این بخش ضروری است.

وعده‌هایی برای صنعت سنگ

و اما با توجه به مشکلات یاد شده این روزها وعده‌های امیدوارکننده‌ای از ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی برای صنعت سنگ لرستان و ایران به گوش می‌رسد، وعده‌هایی که اگر عملیاتی شود می‌توان شاهد رونق این بخش در کشور باشیم.

محسن قیاثوند از این وعده‌های امیدوارکننده به صنعت سنگ لرستان می‌گوید و  با اشاره به پیگیری‌های صورت گرفته برای رفع مشکلات صنعت سنگ ادامه می‌دهد: در این راستا جلسه‌ای با مدیریت ارشد لرستان برگزار و مقرر شد که مشکلات صنعت سنگ کشور و همچنین استان لرستان در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در سطح ملی مورد رسیدگی قرار گیرند.

وی بابیان اینکه مشکلات مالیاتی، تأمین سرمایه در گردش و از همه مهم‌تر عدم ایجاد پایانه صادراتی سنگ ازجمله موانع و مشکلات این حوزه محسوب می‌شوند عنوان می‌کند: در این راستا مقررشده که جلسه توجیهی در این زمینه در دفتر معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شود.

رئیس هیئت‌مدیره کانون سنگ ایران و عضو کمیسیون صنایع و معادن اتاق بازرگانی ایران تصریح می‌کند: مدیریت ارشد لرستان قول مساعد داده که برای رفع مشکلات صنعت سنگ لرستان و همچنین کشور نهایت تلاش خود را کرده و اقدامات و پیگیری‌های لازم را در این زمینه داشته باشد.

سنگ لرستان به‌صورت خام از استان خارج می‌شود

ظهر حیدری سرپرست امور معدنی و اکتشافات سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان نیز در این رابطه به خبرنگار مهرمی‌گوید: این سازمان اقدامات اساسی در راستای رفع مشکلات حوزه سنگ استان در دستور کار خود قرار داده است.

وی به بحث خام فروشی در حوزه صنعت سنگ لرستان اشاره کرد و گفت: متأسفانه هم‌اکنون سنگ لرستان به‌صورت خام از استان خارج می‌شود و در این راستا سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان اقداماتی را برای جلوگیری از این امر در دستور کار خود قرار داده است.

وی بابیان اینکه ما در این راستا ساماندهی معادن سطح استان را در دستور کار خود قرار داده‌ایم گفت: همچنین موضوع برخورد با برداشت‌های غیرمجاز در استان را با ایجاد ایستگاه‌های بازرسی در استان آغاز کرده‌ایم.

سرپرست امور معدنی و اکتشافات سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان در ادامه سخنان خود بابیان اینکه ما برای جلوگیری از خام فروشی سنگ استان از شورای توسعه و برنامه‌ریزی لرستان مصوبه‌ای را گرفته‌ایم گفت: در قالب این مصوبه مقررشده که پیمانکاران پروژه‌های عمرانی استان برای اجرای پروژه‌های خود از سنگ تولیدی استان استفاده کنند.

رایزنی با کشورهای همسایه برای صادرات سنگ لرستان

حیدری با تأکید بر اینکه همچنین شهرداری‌های استان در قالب همین مصوبه موظف شده‌اند که برای اجرای پروژه‌های شهری استان از صنایع سنگی استان استفاده کنند گفت: همچنین یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان ایجاد «کنسرسیوم» برای صادرات سنگ به کشورهای هم‌جوار است.

وی با اشاره به رایزنی‌های صورت گرفته از طریق سفارت ایران در کشورهای هم‌جوار مانند عراق، سوریه و افغانستان برای صادرات سنگ لرستان بیان داشت: به‌طور مثال آخرین محموله سنگی که از لرستان صادر شد حدود ۲۰ هزار مترمربع برای ساخت و بازسازی حرمین شرفین در کشور عراق بود.

سرپرست امور معدنی و اکتشافات سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان یکی دیگر از اقدامات در دستور کار این سازمان را سرمایه‌گذاری برای تولید سنگ مصنوعی از ضایعات سنگ استان عنوان کرد و گفت: در این راستا به یک سرمایه‌گذار در استان مجوزهای لازم را برای فعالیت در این حوزه داده‌ایم.

برنامه منسجمی برای صنعت سنگ لرستان تهیه‌کرده‌ایم

حیدری علاوه بر ایجاد صنایع تبدیلی اقدام دیگر سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان را در حوزه صنعت سنگ استان تکمیل زنجیره ارزش در این حوزه عنوان کرد و گفت: این اقدام موجب افزایش ارزش‌افزوده می‌شود.

وی همچنین به بررسی مشکلات واحدهای تولید سنگ استان در قالب برنامه‌های اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: در این راستا مدیریت ارشد لرستان نیز پیگیری‌های مطلوبی در ستاد اقتصاد مقاومتی کشور در دستور کار خود قرار داده است.

سرپرست امور معدنی و اکتشافات سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان از تهیه برنامه منسجم در حوزه سنگ استان خبر داد و گفت: با توجه به ظرفیت‌های موجود در استان به‌طور حتم مشکلات حوزه سنگ استان در کوتاه‌ترین مدت رفع خواهند شد.

پیگیری برای راه‌اندازی پایانه صادراتی سنگ

حیدری در ادامه سخنان خود به موضوع ایجاد پایانه صادراتی سنگ لرستان اشاره کرد و گفت: ایجاد این پایانه یکی از ضرورت‌ها برای استان است.

وی بابیان اینکه برای ایجاد این پایانه اقداماتی از سوی معاونت بازرگانی و همچنین معاونت صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در دستور کار قرارگرفته است تصریح کرد: فضای اولیه برای ایجاد این پایانه سنگ در استان پیش‌بینی‌شده است.

سرپرست امور معدنی و اکتشافات سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان بابیان اینکه محصولات و همچنین بازارهای هدف برای صادرات سنگ لرستان در قالب فعالیت پایانه صادراتی سنگ لرستان شناسایی کرده‌ایم گفت: همچنین بانک اطلاعاتی شرکت‌های داخلی و خارجی در این حوزه را احصا و تهیه‌کرده‌ایم.

حیدری بابیان اینکه هم‌اکنون پایانه صادراتی سنگ لرستان به شکل غیررسمی فعالیت خود را در محل شهرک صنعتی شماره یک خرم‌آباد آغاز کرده است گفت: به‌زودی این پایانه در یک مناسبت خاص در استان به شکل رسمی آغاز به کار خواهد کرد.

یک صنعت و هزار سنگ

به هر روی به نظر می‌رسد اگر برنامه‌های متولیان در حوزه سنگ هرچه سریع‌تر عملیاتی نشود باید شاهد شرایط نگران کننده در این صنعت باشیم، موضوعی که رئیس هیئت‌مدیره کانون سنگ و عضو کمیسیون صنایع و معادن اتاق بازرگانی ایران از آن این گونه یاد می کند: ادامه این روند، فعالیت صنعت سنگ را تا پایان سال جاری متوقف خواهد کرد.

بنابراین گزارش میزان تولید ایران در حوزه سنگ به کمتر از نصف رسیده و متأسفانه این روند همچنان ادامه دارد. مشکلات مالیاتی، زیرساختی، تأمین نیرو، تکنولوژی، نبود سرمایه در گردش، کارگری، قانون کار، فرهنگی و سوء مدیریت‌ها در جهت‌دهی‌های صنعت سنگ، بی‌توجهی به صادرات، نبود پایانه‌های صادراتی برای انجام کار تخصصی در بازارهای جهانی و ... ازجمله مشکلات صنعت سنگ کشور است.

علیرغم اینکه ایران دومین تولیدکننده سنگ دنیا است ولی در آمار جهانی جایگاه قابل قبولی در صادرات سنگ ندارد و تنها با تکنولوژی و سرمایه در گردش مشکلات واحدهای سنگبری حل نخواهد شد و تا زمانی که مانتوانیم بازارهای جدید داخل و خارج را پای‌کار بیاوریم به‌طور حتم نخواهیم توانست شرایط خوبی را در صنعت سنگ کشور ایجاد و اعمال کنیم.

انتهای پیام/